اجتهادات گذر خواهد نمود و لازم است تا با نگاهى ژرف و نو و با توجّه به انسداد بسيارى از طرق حصول علم در عصر حاضر ، طريقى عقلايى برگزيده شود تا نه هم چون حشويه ، هر خبرى ، معتبر تلقّى شود و نه پاره اى از ذخاير گران سنگ حديثى ، مورد بى مهرى قرار گيرد. ترسيم اين طريق عقلايى ، مجالى وسيع تر مى طلبد .
9 . وجود احاديث شاذّ در « الكافى »
چنانچه روايتى به لحاظ تعارض يا مخالفت با قرآن يا حكم صريح عقل و نظاير آن قابل پذيرش نباشد ، نافى قول به قطعيت صدور و حجّيّت تمامى روايات الكافى خواهد بود. اين امر ، ناقض قول برخى اخباريان است. البته نظر چهارم اخباريان كه متضمن حجّيّت اوّليه و پذيرش امكان سلب حجّيّت در صورت تعارض يا ديگر مشكلات متنى است ، همچنان قابل قبول خواهد بود.
صرف نظر از بحث فوق ، درباره مصداق مورد اشاره آية اللّه خويى ، نظراتى مبنى بر دفاع از اين حديث وجود دارد كه با توجّه به عدم نياز ، از ذكر آن خوددارى مى شود . ۱
ز . نتيجه گيرى
پس از دسته بندى اشكالات مندرج در مقدّمه كتاب معجم رجال الحديث به دو دسته « مبانى عمومى لزوم بررسى سند » و « ادلّه لزوم بررسى اسناد الكافى » و بررسى آنها ، به نظر مى رسد مى توان آنها را از حيث مفهومى ، به دو دسته اشكالات صغروى و كبروى تقسيم نمود. چنانچه استدلال اخباريان معتدل و به صورت خاص علامّه مجلسى ، به صورت صغرا و كبراى ذيل بيان شود :
هر چه كلينى صحيح بداند ، اكنون براى ما اوّلاً حجّت ۲ است ( كبرى ) .
1.ر .ك : « دفاع از حديث (۳ ) » فصل نامه علوم حديث ، ش ۴ ، ص ۱۰۵ ـ ۱۱۲ ؛ الأعلام الهادية ، ص ۱۹۵ .
2.منظور از حجّيت اوّليه ، حجّيت به لحاظ سندى و صرف نظر از معارضات احتمالى روايت است.
