جمع اين صدر با آن ذيل، بدين سان آسان خواهد بود كه گفته شود امام عليه السلام از هر نهانى آگاه نيست؛ ولى علم كتاب، نزد اوست. و البتّه جزئيّاتى چون محلّ كنيزكى كه از تنبيه گريخته يا ...، جزو علمِ كتاب نيست. ^۱
بنا بر همان حديث، سَدير و دو تن ديگر ، از امام عليه السلام مى پرسند: «جُعِلْنا فِدَاكَ! سَمِعْناكَ وَ أنْتَ تَقُولُ كَذا وَ كَذا فى أمْرِ جارِيَتِكَ وَ نَحْنُ نَعْلَمُ أنَّكَ تَعْلَمُ عِلْما كَثيرا وَ لا نَنْسِبُكَ إلى عِلْمِ الْغَيْبِ». ^۲
الباقى گفتار مروى از امام عليه السلام و آنچه را در باب احاطه خويش به علمِ كتاب ، خاطر نشان مى كند، مى توان تبيين و توضيحى دانست ناظر به آنچه اينان با عبارت «تَعْلَمُ عِلْما كَثيرا» بيان كرده اند.
وانگهى، در حديثى در الكافى، صراحتا از تفصيل و توسعه پذيرى «عِلمِ ما قَد كان و ما سَيَكون»، سخن رفته است :
إنَّ رَسُولَ اللّهِ صلى الله عليه و آله لَمّا اُسْرِىَ بِهِ لَمْ يَهْبِطْ حَتّى أعْلَمَهُ اللّهُ ـ جَلَّ ذِكْرُهُ ـ عِلْمَ ما قَد كانَ وَ ما سَيَكوُنُ وَ كانَ كثِيرٌ مِنْ عِلْمِهِ ذلِكَ جُمَلاً يَأْتى تَفْسيرُها فى لَيْلَةِ الْقَدْرِ وَ كَذلِكَ كانَ عَلِىُّ بْنُ أبى طالِبٍ عليه السلام قَدْ عَلِمَ جُمَلَ الْعِلْمِ وَ يَأْتى تَفْسيرُهُ فى لَيالِى الْقَدْرِ .^۳
با توجّه به چنين حديثى، ديگر قائل شدن به نوعى محدوديّت در دايره «علم به ما كان و ما سيكون»، خَرق اجماع يا سنّت شكنى نخواهد بود ؛ و اگر كسى قائل شود كه مراد از «ما كان و ما يكون»، معناىِ مطلق و بى استثنا و فراگير آن نيست و لزومى ندارد منتهاىِ ظرفيّت لغوى اين تعبير، مقصود بوده باشد، پيشنهادى غريب به ميان نياورده است.