به تعبير قرآن پژوه نامىِ هم روزگار ما، مرحوم آية اللّه شيخ محمّد هادى معرفت رحمه الله ، اين ادّعا كه قرآن، حاوى تمامى علوم محتاجٌ اليه، اعمّ از دينى و غير دينى است، سخنى است كه نه موجبى دارد و نه دليلى. موجبى ندارد، چون وظيفه شرع، بيان چنين مطالبى نيست، و دليلى ندارد، چون بِالعيان پيداست كه بسيارى از معلومات عادى بشر، در قرآن نيامده است. ^۱
بارى! انصاف را روا نيست برداشتى از تِبيانيّت و جامعيّت قرآنى كه به قول مرحوم آية اللّه معرفت، بيشتر شعارى روزنامه اى است تا سخنى علمى، ^۲ محور فهم تشابه و تناظرى قرار گيرد كه ميان دايره علم امام و محتواى قرآن، بيان شده است.
شيخ كلينى در پايان حديثى بلند از امام صادق عليه السلام ، نقل مى كند كه امام عليه السلام فرمود:
عِلْمُ الْكِتابِ وَ اللّهِ كُلُّهُ عِنْدَنا! عِلْمُ الْكِتابَ وَ اللّهِ كُلُّهُ عِنْدَنا!^۳
با توجّه به معنايى كه از تبيانيّت و جامعيّت قرآن خاطرنشان گرديد، به نظر مى رسد چنين حديثى، واجد معنايى همسو با آنچه تاكنون در باب علم امام گفته ايم، باشد.
در صدر همين حديث بلند الكافى ـ كه بنا بر متن آن و در اواخر آن، امام صادق عليه السلام با تأكيد خاطرنشان مى فرمايد كه همه «علم كتاب» نزد ايشان است، مطلب فوق العاده قابل توجّه و انديشه، برانگيزى آمده است:
عَنْ سَديرٍ قالَ: كُنْتُ أنا وَ أبُو بَصيرٍ وَ يَحْيَى الْبَزّازُ وَ داووُدُ بْنُ كَثِيرٍ فى مَجْلِسِ أبى عَبْدِ اللّهِ عليه السلام إذْ خَرَجَ إلَيْنا وَ هُوَ مُغْضبٌ، فَلَمّا أخَذَ مَجْلِسَهُ قالَ: يا عَجَبا لَأقْوامٍ يَزْعُمُونَ أَنَا نَعْلَمُ الْغَيْبَ. ما يَعْلَمُ الْغَيْبَ إِلّا اللّه عز و جل . لَقَد هَمَمْتُ بِضَرْبَ جَارِيَتِى فُلاَنة، فَهَرَبَتْ مِنّى، فَما عَلِمْتُ فى أىّ بُيُوتِ الدّارِ هِىَ؟^۴