دينى بر آن بپوشانند. تنها نگاهى گذرا به عناوين فضيلت ها و رذيلت هاى كتاب هاى اخلاق ناصرى و جامع السعادات و اسامى منجيات و مهلكات آثار غزالى و فيض ، اين نظر امام خمينى را اثبات مى كند كه تقسيم بندى هاى اين بزرگان ، چه اندازه «غير علمى و اختراعى» هستند!
شيخ حرّ عاملى ، بى توجّه به مبانىِ فلاسفه و عُرفا ـ همان گونه كه روش محدّثان و فقيهان است ـ ، روايات اخلاقى را با ترتيبى ساده و منطقى در پى هم آورده و كتاب جهاد با نفس وسائل الشيعة را تنظيم كرده است. اين تلاش ، هر چند ستودنى است ، امّا نياز به وجود نظامى فكرى و روان شناختى كه بر اساس اعتقاد به خداوند و رابطه انسان با ذات اقدس او، مبانى انسان شناسى توحيدى را بيان كند و معيارى حقيقى و دقيق براى تشخيص ويژگى هاى مثبت و منفى انسان ارائه دهد و راه رسيدن به كمال مطلوب را بازشناسد، بر طرف نمى سازد.
الكافى ، تأليف محمّد بن يعقوب كلينى، فقيه بزرگوار شيعه، عالم و عارف به اخبار و به قولى مجدّد اماميه در آغاز قرن سوم هجرى مى تواند براى پاسخ دادن به اين نياز ، مبنايى اطمينان بخش و محكم باشد . الكافى ، از گران مايه ترين تأليفات اسلامى است كه شيخ مفيد ، آن را «سودمندترين» ، فيض كاشانى «شريف ترين ، استوارترين و كامل ترين»، علّامه مجلسى «زيباترين و بزرگ ترين» و محمّد امين استرآبادى «بى مانندترين» آثار شيعه مى دانند. ۱
كلينى در مقدمه الكافى، خطوط اصلى جهان بينى و اصول فكرىِ خود را به صورت زير روشن مى كند:
1. خداوند ، انسان ها را به اين خاطر كه از خِرد و زيركى بهره مندند و مى توانند امر و نهى پروردگار را بپذيرند، جداى از چهارپايان و حيوانات آفريد.
2. انسان ها بعد از زاده شدن ، در دو گروه قرار مى گيرند: گروهى تن درست و سالم و گروهى زيانمند و ناتوان.
1.ر . ك : الاُصول فى الكافى ، محفوظ .
