ايمان و رضامندي - صفحه 88

سيري شگفت انگيز توسط دشمن اصلاح شده صورت مي‌پذيرد. بدين صورت که هم او نمونه يک فردي است که به دست انساني مؤمن، از راه باطل به سوي حق آورده شده است و هم اينکه خود او، به نشر مباني اسلامي ميپردازد. ۱
کنارهگيري و روبرو نشدن مؤمن با دشمن، مفسده‌اي را در پي دارد و اين مسئله را براي دشمن تداعي ميکند که به علت نداشتن ايماني حقيقي، مؤمن، خود را در مقابل وي عاجز پنداشته و تکيه‌گاهي در برابر ظلم وي ندارد. پس، از يک طرف بر مؤمن لازم است که با دشمن خود مقابله کند و از طرفي ديگر، اگر اين مقابله به صورت آموزشهاي اخلاقي که آمرانه نباشد، صورت پذيرد، هم وجهه ايماني مؤمن حفظ ميشود و هم دشمن، متوجه گوهر با ارزش وجودي خود ميشود. ۲ نمونههايي از اين گونه رفتار و کردار، در تاريخ صدر اسلام و حتي در دوران دفاع مقدس نيز به چشم ميخورد.
پس عبارت «المؤمن لايظلم الأعداء» اين مفهوم را مي‌رساند که مؤمن با نيک رفتار کردن، شيرين سخن گفتن، مدارا کردن و رفتارهايي از اين دست، نه تنها در حق دشمن خود ظلم نمي‌کند، بلکه در صدد اصلاح وي برمي‌آيد.

موقعيت ششم: انتظارات بيجاي دوستان

يکي ديگر از موقعيتهايي که مؤمن در زندگي خود با آن روبرو ميشود، انتظارات بي‌جا، درخواستهاي غير منطقي و خلاف شرع دوستانش است که اجابت آنها به ضرر يکي از طرفين دوستي ختم ميشود. به خاطر تلقي اشتباهي که برخي افراد از اين رابطه دارند (که براي بقاي آن ميتوان ازهر وسيله اي مدد جست) معمولاً طرفين دچار مشکل ميشوند و آسيبي که در نتيجه اين عملکرد به خودشان ميرسانند، کمتر از آسيبي نيست که متوجه طرف مقابل ميشود.
اکنون با توصيف اين موقعيت حساس، اين سؤال مطرح ميشود که مؤمن در برابر انتظارات غير منطقي و بيجا و درخواست‌هاي خلاف شرع دوست خود چه برخوردي بايد داشته باشد؟ به عبارت ديگر، نيروي ايمان، در اين موقعيت چه کمکي به او مي‌کند؟

واکنش: به زحمت نينداختنِ خويش

با توجه به اينکه نحوه برخورد افراد در اين موقعيت، متفاوت است، به اين صورت که عدهاي، از هر وسيله براي حفظ رابطه دوستي خود با ديگري استفاده ميکنند، ما به عنوان شيعيان مکتب

1.امام علي عليه السلام مي‌فرمايند: «من استصلح الاضداد بلغ المراد» (عيون الحکم والمواعظ: ص۴۳۱).

2.. لقمان( در سفارشي به فرزندش سلاحي کارساز در برابر دشمن به او معرفي کرده است. ايشان ميفرمايند: يا بني، ليکن مما تتسلح به علي عدوک فتصرعه المماسحة وإعلان الرضا عنه و لا تزاوله بالمجانبة فيبدو له ما في نفسک فيتأهب لک (الأمالي: ص۷۶۶؛ بحارالانوار: ج۱۳‌ ص۴۱۳).

صفحه از 93