شرف الدين اِسترآبادى ( زنده در سده 10ق) ^۱ و سيّد هاشم بحرانى ( درگذشته 1107ق) ^۲ نيز طوسى را به عنوان صاحبِ اين اثر پذيرفته اند . امّا انتساب اين اثر به وى مايه شگفتى است ، زيرا در لابه لاى كتابْ گفتاوَردهايى از پَسينيانِ طوسى مانند شهردار بن شيرويه ديلمى ( درگذشته 558 ق ] و موفّق بن احمد مكّى خوارزمى ( درگذشته 568 ق) و بجز آن دو آمده است كه نشانِ آشكارى از تأخّرِ زمانى تأليفِ كتاب از روزگار طوسى است !
از اين رو ، بايستى كتاب از تَنِ ديگرى بجز طوسى باشد . و ظاهراً وى همان شيخ فاضل محدّث هاشم بن محمّد است كه حُرّ عاملى و كَنتورى از او نام برده اند ^۳ .

شناخت دست نوشته ها و شيوه تحقيق كتاب

دست نوشته هاى متعدّدى از اين كتاب ، در كتاب خانه هاى ايران و بُرون مَرزِ آن نگهدارى مى شود . با بررسىِ فهرست نامه هاى دَمِ دست و نيز ديدنِ برخى از نسخه ها ، دانستم كه بيشترينه دست نويس هاى مزبور ، داراى افتادگىِ متنى است يا به وسيله كاتبانِ كم مايه اى استنساخ گرديده است .
به هر روى ، در ارائه و تحقيقِ متن اين كتاب ، از دو دست نويس ذيل بهره برده ام :

1. نسخه الف

از كتاب خانه ناصريّه شهر لكهنو . در آغاز مجموعه اى كه پس از كتاب ما ، بندهايى از نفائس الفنون و شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد را در بر دارد .