نصوص و استفاده كامل از آنها فراهم مى آورد . ۱
دستيابى به احكام موقت ، و به تعبير ديگر ، احكام گره خورده با اوضاع زمانى و مكانى ، از فوايد شناخت وضعيت صدور است . شهيد صدر مى فرمايد :
تشريعاتى كه پيامبر با آنها منطقه الفراغ را به عنوان ولى امر پُر مى كرد ، هميشگى نيستند ؛ زيرا اين گونه احكام ، از رسول خدا به عنوان حاكم و ولى مسلمانان صادر شده اند ، نه به عنوان مبلّغ حكم الهى . ۲
آية اللّه سيد ابوالقاسم خويى حديثى را كه فقيهان در باب منع خروج زن از منزل بدون اذن شوهر بدان استناد مى كنند ، قضيه اى خاص مى داند كه حكمش قابل تعميم نيست . ۳
استاد محمدمهدى شمس الدين و استاد شهيد مرتضى مطهرى ، رواياتِ منع تدبير زن را ناظر به وضعيت آن روز ايران مى دانند و ماهيت حكومت امروزى را با گذشته متفاوت دانسته ، اين حكم را تعميم نمى دهند . ۴
برخى روايت ها در منع زنان از فراگيرى كتابت ۵ يا رفتن به حمام ، ۶ بايد به اوضاع خاص اجتماعى مربوط باشد ، و بر فرض درستى مضمون ، نمى توان آنها را تعميم داد .
ابن عاشور ، آيه «فَاضْرِبُوهُنَّ» را با توجه به تفاوت فضاهاى فرهنگى تفسير مى كند و مى گويد : «جواز كتك زدن زن ، مربوط به جامعه و شرايطى است كه اين
1.مجله آينه پژوهش ، شماره ۵ ، ص ۶۹ .
2.اقتصادنا ، ص ۴۰۱ .
3.بروجردى ، مرتضى ، مستند العروة الوثقى ، كتاب النكاح ، ج ۲ ، ص ۳۶۲ .
4.شمس الدين ، محمدمهدى ، مسائل حرجة فى فقه المرأة المسلمة ، ج ۲ ، ص ۸۳ ـ ۸۲ ؛ مجله پيام زن ، شماره ۶ ، ص ۱۷ .
5.مجله پيام زن ، شماره ۲۰ ، ص ۲۲ .
6.فيض كاشانى ، محسن ، الوافى ، ج ۶ ، ص ۵۹۳ ؛ سائلى ، على ، زن در نگاه امام على ، ص ۲۲۳ ـ ۲۱۸ .