است چرا كه هنگامى كه بعد از پدرش خليفه شد به شام آمد و پس از قتل مصعب بن زبير به كوفه رفته ، حجاج را برمى گزيند و كعبه را ويران مى كند (اختيار مصباح السالكين ، ص 298 و 299) .
در الدرّة النجفية نيز بر اساس آنچه بعضى شارحين گفته اند فرد مورد نظر عبدالملك بن مروان است (ص 178) . مؤلف منهاج البراعة بر اين عقيده است كه فرد مورد اشاره سفيانى است كه ظاهرا علامه مجلسى نيز بر آن تصريح داشته اند و سپس به نقل اقوال ديگر شارحان مى پردازد (ج 8 ، ص 359) ؛ اما نويسنده فى ظلال نهج البلاغه به صراحت مى گويد كه نمى داند شخص مورد نظر امام كيست ، اما نظر پيشينيان قبل از خود را مبنى بر آن كه فرد مذكور عبدالملك بن مروان است را رد نمى كند (ج 2 ، ص 29) .
به عقيده نگارنده با توجه به آن كه سياق كلى اين خطبه پيش گويى وقايع آخرالزمان است ، نمى توان فرد مورد نظر را مطابق گفته بعضى شارحين ، افرادى چون عبدالملك بن مروان و يا مختار بن ابى عبيده ثقفى دانست؛ چرا كه اين فراز از خطبه نيز بى گمان متناسب با سياق كلى سخن ، به امرى آخرالزمانى اشاره مى كند كه به احتمال زياد رأى صواب آن است كه فرد مورد نظر را سفيانى بدانيم كه در آخرالزمان به جنگى خونين دست خواهد زد.

وظيفه مردمان آخر الزمان

اميرالمؤمنين على عليه السلام در بخش پايانى خطبه به تبيين وظيفه مردم در آن هنگامه پر هراس مى پردازد:
فَالْزِمُوا السُّنَنَ الْقائِمَةَ وَالآثارَ البَيِّنَةَ وَالعَهْدَ القَرِيبَ الَّذى عَلَيهِ باقِى النّبُوَّةِ . وأَعلمُوا أَنَّ الشَّيطانَ إنَّما يُسَنِّى لَكُمْ طُرُقَهُ لِتَتَّبِعُوا عَقِبَه . پس بر سنت پيامبر بمانيد كه برپاست و بر آثار [او] كه هويداست ، و عهدى كه زمانى بر آن نگذشته ، و نشانى كه از پيامبر به جا مانده است . و بدانيد كه شيطان راه هاى خود را براى شما هموار مى كند تا در پى او برويد و از راه خدا به در شويد.