ص 177؛ فى ظلال نهج البلاغه ، ج 2 ، ص 300)؛ همان طور كه بَعيدَ الْجَوْلَةِ از وسعت تصرفات و تملك و جولان او در شهرهاى دور حكايت مى كند (اختيار مصباح السالكين ، ص 297) ، و اين نبرد در نهايت به كشته شدن انبوهى از مردم ختم مى شود كه حضرت اميرالمؤمنين على عليه السلام با عبارت «سرمه اى در چشم» به اندكىِ تعداد مردمانى كه باقى مانده اند اشاره مى فرمايد . روايتى نيز در جاى ديگر از ايشان نقل شده است كه از همين مسئله به عنوان يك پيش گويى قبل از قيام آخرالزمان ياد مى كنند :
لا يَخْرُجُ المَهديُ حَتّى يُقْتَلُ ثُلْثٌ و يَموتَ ثُلْثٌ و يبقى ثُلْثٌ (كنز العمال ، ح 39663) مهدى ظهور نمى كند مگر بعد از آن كه يك سوم مردم كشته شوند ، يك سوم بميرند و يك سوم ديگر باقى مانند.

ضد انقلاب آخرالزمان كيست؟

سؤال اين جاست كه اين فرد فتنه جو و ويرانگر كيست كه اين چنين حضرت اميرالمومنين على عليه السلام مردمان را از زشتخويى او آگاه مى كند ، تا به ناگاه در دام مكر و حيله اش گرفتار نشوند و در صف يارانش جاى نگيرند. راجع به مرجع ضمير فردِ مورد خطاب اقوال متعددى ذكر شده است. ابن ابى الحديد شخص مورد نظر را عبدالملك بن مروان مى داند. او به گونه اى به شرايط نابسامان زمان و به تخت نشستن عبدالملك در شام و نيز زمامدارى فرزندانش اشاره مى كند كه سرانجام با بازگشتن عقل هاى پوشيده اعراب به پايان مى رسد:
اين موضوعِ خبر دادن از كار عبدالملك بن مروان ، و چگونگى ظهور او در شام ، و سپس پادشاهى او بر عراق و اشاره به كشته شدن بسيارى از اعراب است كه به روزگار حكومت عبدالرحمان بن اشعث و مصعب بن زبير روى داد... ممكن است اين اشكال به ذهن خواننده خطور كند كه چگونه على عليه السلام فرموده است تا عقل هاى