نگاهى به « تفسير من وحى القرآن » علّامه سيد محمد حسين فضل اللّه‏ - صفحه 130

مناسبت هاى مختلف به نكات آموزنده آيات اشاره دارند. به عنوان نمونه ن. ك : به ج 11 ، ص 307 و ج 8 ، ص 143 و ج 2 ، ص 98 .
2 . از آن جا كه تفسير ايشان در دهه هاى اخير و پس از نگارش تفسيرهايى چون الميزان ، البيان و تفسير نمونه نگاشته شده است ، در تفسير بسيارى از آيات نقد و بررسى نظرياتِ صاحبان اين سه تفسير بويژه تفسير الميزان به روشنى به چشم مى خورد . ايشان نه تنها در مقابل نظريات الميزان مقلّدى مدّاح نيست ـ آن سان كه بسيارى از پژوهشگر نمايانِ زمان ما چنين اند ـ بلكه در موارد بسيار زيادى به نظريات الميزان اشاره و بدان اشكالات جدّى وارد مى كنند. به نظر اين ناچيز ، مراجعه به تفسير الميزان بدون نگريستن همزمان به نقدهاى علّامه فضل اللّه قطعاً باعث ضعف و كاستى و سستى هر تحقيق خواهد بود. نيز ايشان به نظريات استاد خويش در البيان نيز مكرر توجه دارد و از آن بهره جسته و يا آن را به نقد كشيده است .
3 . معاصر بودن اين تفسير امتياز ديگرى را نيز براى آن به ارمغان آورده است. و آن اين كه به شبهاتِ برخى از روشنفكران درباره آيات اهميت داده است و آن را مورد نقد قرار مى دهد . علاوه بر آن توجه به اكتشافات علمى روز كه در تفسير و فهم آياتِ مختلف از جمله آياتِ علمى قرآن مؤثر است از امتيازات ديگر اين تفسير است كه زائيده همين معاصر بودن است.
4 . توجه فراوان ايشان به فضاى نزول آيات و سوره ها ، و نيز سياقى كه آيات در بستر آن رديف گشته اند از امتيازات مهم اين تفسير است كه در نوع خود كم نظير است. معمولاً ايشان در اولِ تفسير هر سوره ، فصلى را با نام هايى همچون «الأجواء العامّة للِسورة» يا «فى أجواء السورة» و يا «وقفة مع بعض خصوصيات السورة» گشوده اند و در آن به فضاى زمان نزول آن سوره و مقتضيات آن و نوع تعامل سوره ـ به صورت كلى و بدون در نظر گرفتن جزئيات آيات ـ توجه كرده اند (ج 10 ، ص 7 و ج 24 ، ص 451) . تفسير ايشان از اين جهت بر بسيارى از تفاسير زمانِ ما برترى دارد .

صفحه از 134