خصوصيات جنة النعيم (روح و ريحان)
«جنة النعيم» يا «روح و ريحان» فرهنگواره اى است شيعى در بيان تاريخ و اعتقادات شيعه و انساب آل ابى طالب ؛ زيرا جز آنكه نام كتاب گوياى آن است، مؤلف علاوه بر بيان احوال وتاريخ حضرت شاه عبدالعظيم حسنى عليه السلام ، در صدد بيان يك دوره معارف شيعى و شناساندن سادات عظيم الشأن است.
سيرى كوتاه در بيست و چهار روح وريحان كتاب كه عناوين ابواب آن هستند وخاتمه آن، ونگاهى به فهرست جزئيات، نشانگر اين موضوع است.
نام كتاب
واعظ تهرانى، مؤلف اين اثر ارزشمند، از كتاب خويش در مواضع مختلف به نامهاى مختلف ـ ولى مشابه ـ ياد كرده، آنچه در بين همه اين اسماء مشترك است «جنة النعيم» مى باشد كه گاهى بطور مطلق بدان استناد كرده، ولى تتمه عنوان به گونه هاى مختلف ياد شده است. مثلاً در آغاز كتاب كه فهرست كليات آن را درج كرده مى گويد:
فهرست كليات اين كتاب كه موسوم به «جنة النعيم» است. ودر مقدمه نيز به همين گونه:
اين كتاب باهر و سحاب ماطر، و فهرست بديع و دفتر منيع، كه به نام «جنّة النعيم» و در ستايش ابوالقاسم حضرت عبدالعظيم است...
ولى در پايان مقدمه عربى كتاب مى گويد: سميتها بجنة النعيم والعيش السليم فى احوال مولانا عبدالعظيم.
در اواخر مقدمه فارسى آن مى گويد:
اين كتاب را موسوم به جنه النعيم فى احوال عبدالعظيم عليه السلام والتكريم نمودم ۱ .
1.ناگفته نماند: مؤلف كتاب خود را سراسر نعمت مى داند از آنجا كه جايى در بيان انواع جنّتها مى گويد: اما جنت نعيم گويند براى كثرت نعمت اوست كقوله: (فرَوْحٌ وَرَيْحَانٌ وَجَنةُ نَعِيمٍ) (واقعه: ۸۹. بنگريد به: جنة النعيم، ص ۲۷۰).
