آموزه هاي حديث عرض دين حضرت عبدالعظيم حسني (ع) - صفحه 141

ادامه حديثى كه در اين مورد نقل شده آمده است: «همان چيزى كه در لحظه اضطرار به او توجه كردى، همان اللّه است كه قادر است تو را از هلاكت و نابودى نجات دهد». ۱
بر اساس اين توضيح، بعيد نيست كه الف و لام اللّه اشاره به إله مذكور در عالمهاى پيشين براى انسانها و إله معروف فطرى باشد.
به نظر مى رسد معناى اوّل لازمه سه معناى ديگر است؛ زيرا همان موجود يگانه و برتر از مخلوقات كه انسانها در او متحيرند و قادر به حلّ همه مشكلات انسان است و آدمى در حوايج اش به او پناه مى آورد، چنين موجودى شايسته پرستيده شدن است. از اين جهت توحيد عبادى نيز به اثبات مى رسد.

شرح اسم «واحد»

اسم «واحد» خدا، بيانگر مهم ترين صفت خدا يعنى وحدانيت و يگانگى او است. توحيد، كه اصل الاصول معارف دينى و به ويژه اسمى و بالاخص معارف اهل بيت عليهم السلام است، واحد و يگانه دانستن خداوند است. نخستين شعار پيامبر اسلام، يعنى «لا إله الاّ اللّه »، نيز بيانگر توحيد مى باشد و جبرئيل از سوى خدا به پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: «يا محمد! إن لكل دين اصلاً و دعامة و فرعاً و بنياناً، و إنّ اصل الدين و دعامته قول لا إله الاّ اللّه۲؛«اى محمد! همانا هر دينى اصل و ستون و فرع و ديوارى دارد، و به درستى كه اصل دين اسلام و ستون آن كلمه لا إله إلاّ اللّه است».
حال به توضيح كلمه «واحد» مى پردازيم. امّا چون كلمه «آحد» نيز بر توحيد دلالت دارد و تفاوت اسماى «واحد» و «آحد»، كه هر دو در مورد خدا به كار رفته و مورد بحث لغويان و مفسران است، به اسم «آحد» نيز اشاره مى كنيم.

1.توحيد صدوق، ص ۲۳۱.

2.تفسير فرات كوفى، تحقيق محمد الكاظم، ص ۳۹۷، ح ۵۲۸.

صفحه از 160