رعايتِ ضرورت در تجويز دارو

در روايات فراوانى از اهل بيت عليهم السلام[۱]تأكيد شده است كه تا آن جا كه بدن ، قدرت تحمّل بيمارى را دارد ، بيمار نبايد به پزشك مراجعه كند؛ زيرا مصرف دارو بدون ضرورت براى سلامت انسان ، زيانبار است. امام على عليه السلام مى فرمايد :

اِمشِ بِدائِكَ ما مَشى بِكَ .[۲]

با درد خويش ، تا آن هنگام كه با تو مدارا مى كند ، مدارا كن .

و از امام كاظم عليه السلام روايت شده است :

اِدفَعوا مُعالَجَةَ الأَطِبّاءِ مَا اندَفَعَ الدّاءُ عَنكُم ؛ فَإنَّهُ بِمَنزِلَةِ البِناءِ قَليلُهُ يَجُرُّ إلى كَثيرِهِ .[۳]

تا زمانى كه بيمارى به جد با شما درگير نشده است ، درگير معالجه طبيبان نشويد ، كه درمان ، به مانند ساختمان است كه مقدار كمى از آن ، شخص را به مقدار فراوانش مى كشاند .

طبق دلالت التزامى اين احاديث ، بر فرض ، اگر بيمارى اين ره نمودها را ناديده گرفت و به پزشك مراجعه كرد ، پزشكِ متعهّد و باتقوا ، كسى است كه پس از معاينه ، اگر تشخيص داد بيمارى او جزئى است و نيازى به دارو ندارد ، اقدام به نوشتن نسخه و تجويز دارو نكند ، و اگر تشخيص داد كه مصرف دارو ضرورت دارد ، بيش از اندازه لازم ، دارو تجويز ننمايد تا كيسه توليد كنندگان دارو را پُر كند .