تحف العقول عن آل الرسول (ص)

مجموعه ای از احادیث اهل بیت(ع) که در قرن چهارم هجری گردآوری شده است.

سخنان ائمه در حکمت و مواعظ و آداب و دعا بسیاربوده به طوری که بعضی از علما جُنگى از موعظه ها و رشته هایی از مرواریدهای حکمت ائمه را در کتابهایی جداگانه گردآورده اند که روضه کافی و تحف العقول از آن جمله است.
نام کامل کتاب ابو محمّد حسن بن عليّ بن حسين بن شعبه حرّاني (قرن ۴)، تحف العقول في ما جاء من الحكم و المواعظ عن آل الرّسول است که به اختصار تحف العقول نامیده می شود. مؤلف می گوید: «پس از آنكه ديدم علماى شيعه درباره فقه و حلال و حرام كتاب هاى فراوانى نگاشته اند بر آن شدم تا مجموعه اى پديد آورم كه در آن سخنان حكمت آموز و موعظه هاى پيامبر اكرم و اهل بيت آن حضرت جمع شده باشد تا هم گنجينه اى براى مراجعه خودم و هم مراجعه علاقه مندان به خاندان رسالت گردد».
اين كتاب با كمى حجم، شامل رشته هايى از مرواريدهاى گزيده حكمت و نويد و تهديد و پند آموزيها و بهترين اندرزها و خطبه ها و زبده سخنان و ادب است كه مذاق خواننده فرزانه را گوارا و كام نوشنده را سيراب مى كند.
کتاب در ۱۶ فصل سامان یافته، ۱۲ فصل آن سخنانی ازرسول خدا و ا ائمه علیهم السلام به جز امام زمان را در بر دارد؛ مناجات حضرت موسی؛ مناجات حضرت عیسی؛ اندرزهای عیسی در انجیل و جز آن از حکمتهای او؛ سفارش مفضل به گروه شیعیان چهار فصل دیگر آن است.
از ویژگی های این کتاب نقل منفرد بعضی از روایات است که از آن جمله می توان به نقل خطبه ایمان و کفر امام امیر المؤمنین - که در نهج البلاغه هم نقل نشده – و نقل رساله جبر و اختیار امام هادی اشاره کرد.
نقل سخنرانی رسول خدا در حجة الوداع و بخشهایی از خطبه الوسیله امیر المؤمنین، روایت رسالة الحقوق امام زین العابدین – از نقل صدوق در خصال طولانی تر است، ماجرای گفتگوی امام صادق با سفیان ثوری، ماجرای گفتگوی ابو حنیفه – یکی از پیشوایان مذاهب اهل سنت- با امام موسی کاظم – به هنگامی که کودک نوپایی بود، نقل رساله امام رضا درباره حلال و حرام، نقل ماجرای تزویج مأمون دخترش را با امام جواد وگفتگوی امام جواد با یحیی بن اکثم ازدیگر فوائد این کتاب است.
چاپهای تحف العقول
۱. چاپ سنگى همراه كتاب روضه كافى و بعضی از كتب فيض كاشانى به سال ۱۲۹۷ در ايران؛
۲. چاپ مرحوم غفاری با مقدمه و پاورقى و ترجمه اعلام كتاب و شرح مختصرى از بعض اخبار مشكله و توضيح لغات، به سال ۱۳۷۶ق در تهران و ۱۴۰۴ق در قم؛
۳. چاپ نجف اشرف به سال ۱۳۸۳ق.
۴. چاپ مرحوم غفاری با ترجمه مرحوم آیت الله کوه کمره ای به سال ۱۳۵۲ش، اسلامیه تهران.
ترجمه های تحف العقول
۱.   ترجمه احمد جنتی، چاپ به سالهای ۱۳۶۳، ۱۳۶۶ و ۱۳۸۲ش، مؤسسه امیرکبیر، تهران؛
۲.   ترجمه بهراد جعفری، چاپ به سال ۱۳۸۰ش، اسلامیه، تهران؛
۳.   ترجمه صادق حسن زاده، چاپ به سال ۱۳۸۲ش، انتشارات آل علی، قم؛
۴.   ترجمه آیت اللَّه حاج شيخ محمّد باقر کمره ای (۱۴۱۶ ق/ ۱۳۷۴ش) ، چاپ به سال ۱۳۵۲ش، انتشارات کتابچی، تهران؛
۵.   ترجمه پرویز اتابکی با عنوان رهاورد خرد، چاپ به سال ۱۳۷۶ش، نشر وپژوهش فرزان روز، تهران؛
۶.   ترجمه ح . مروتی، ۱۳۸۸ش، حبل المتین قم.
منابع
الذریعه، شیخ آقا بزرگ طهرانی؛
اعیان الشیعه، شیخ محسن عاملی؛
مقدمه علی اکبر غفاری بر تصحیح تحف العقول؛
رهاوردخرد ترجمه تحف العقول از پرویز اتابکی.

تهیه و تنظیم: عباسعلی مردی

تحف العقول

تازه ها

پربازدیدترین ها

تحف العقول عن آل الرسول (ص)

اين صفحه را برای دوستان خود ارسال کنيد