مسنَد نویسی در تاریخ حدیث

نویسنده پس از تبیین معنای مسنَد، کتاب های مسند فراوان را معرفی کرده است.

«کتاب مسنَد» کتابی حدیثی است که چینش احادیث آن براساس روایات یک صحابی است که تمام مرویات او اعم از صحیح و حسن و ضعیف گرد آید.[۱]

مطالب کتاب در ده بخش تنظیم یافته است. نویسنده در مقدمه، بخش های مختلف کتاب را اینگونه معرفی کرده است:

۱ـ در بـخـش نـخست معناى لغوى و اصطلاحى مسند و واژه هاى وابسته به آن را شرح داده ام به دنـبـال آن روشـهـاى تـدوين حديث را بررسى كرده و تفاوت آنها را با روش مسند نويسى روشن ساخته ام سپس به نقدو سنجش روش مسندنويسى پرداخته و سرانجام به پاره اى از آشفتگيها دربه كاربردن اين نام اشاره كرده ام .

۲ـ در بخش دوم به جايگاه مسندنويسى در تاريخ تدوين حديث اهل سنت و مراحل گوناگون آن پـرداخـتـه وتلاش كرده ام تا نشان دهم مسندنويسى در چه دوره اى از تاريخ تدوين حديث بيشتر رواج داشـتـه اسـت درادامـه همين بخش ، خوانندگان با مطالبى درباره نخستين مسندنويس و منزلت مسندها در ميان مجموعه هاى حديث آشنا خواهند شد.

۳ـ بخش سوم فصل بلندى است درباره مسندهايى كه به مؤلفان خود منسوبند و مرورى بر پاره اى از احـوال مـسـنـدنـويـسان به ترتيب تاريخ درگذشت آنان دراين بخش به گونه اى گسترده از آگاهيهاى رجال شناختى موجود در كتابهاى رجال ، تذكره ها و تراجم بهره گرفته ام .

۴ـ در بـخـش چهارم ابتدا مسندهايى را ياد كرده ام كه به نام راويان خود شناخته مى شوند سپس درباره مجموعه هايى سخن گفته ام كه از روى خطا يا سهل انگارى آنها را مسند خوانده اند پاره اى آگاهيهاى ديگرنيزدر دنباله همين بخش خواهد آمد.

۵ـ در بـخش پنجم به سهم شيعه در عرصه مسندنويسى پرداخته شده است در اين بخش ، در آغاز پـژوهـشى رادرباره ((اصول اربعماه )) (اصلهاى چهارصدگانه ) سامان داده و اصلها را با مسندها سنجيده و وجوه همانندى آنها را بايكديگر بيان داشته ام به دنبال آن ، زمان پيدايش اين اصلها را در تـاريـخ حـديث شيعه با دوره مسندنويسى در تاريخ حديث اهل سنت مقايسه كرده واز اين رهگذر نـشـان داده ام كـه اصل نويسى در تاريخ ‌حديث شيعه ، بسيار زودتر از مسندنويسى در تاريخ حديث اهـل سـنـت آغـاز شده است در ادامه همين بخش ، درباره آن دسته از مجموعه هاى حديثى شيعه سخن به ميان آمده كه آنها را مسند ناميده اند.

۶ـ در بـخـش شـشم خوانندگان گرامى با مسند زيد شهيد و مؤلفش و محتواى آن آشنا شده از مقدار ارزش واعتبار احاديث آن آگاه خواهند گشت .

۷ـ بخش هفتم دربردارنده آگاهيهايى است درباره يكى از مسندها به نام مسند حميدى .

۸ـ بـخـش هـشـتـم بـه نام آورترين مسندها، يعنى مسند ابن حنبل اختصاص دارد اين بخش كه بـلـندترين فصل اين نوشتار است ، ابتدا آگاهيهايى را درباره ابن حنبل ، آثار و باورهايش در بردارد سپس نگارنده درباره مسند اوو مقدار ارزش واعتبار احاديث آن سخن مى گويد.

۹ـ در بخش بعدى مسندهاى ابوحنيفه را برشمرده وبه پاره اى از احوال مؤلفانش پرداخته ام آنگاه دربـاره عـلـت تـعدد مسندهاى ابوحنيفه سخن گفته و به مقدار ارزش و اعتبار مرويات او اشاره كرده ام .

۱۰ـ واپـسـين بخش اين نوشتار به آگاهيهايى درباره مسند ابويعلى موصلى ، مسندالصحابة الذين مـاتوافى زمان النبى و بخش مسانيد در جمع الجوامع سيوطى اختصاص دارد آنگاه خوانندگان با اثـرى نـو در عـرصـه مـسندنويسى آشنا خواهند شد اين اثر كه المسند الجامع نام دارد، به عقيده نگارنده بهترين و كاملترين اثرى است كه دراين عرصه پديد آمده است .

[۱]. ر. ک: تدریب، سیوطی، ص ۱۵۳ ـ ۱۵۵ (به نقل از مسند نویسی در تاریخ حدیث، ص ۴۸ ـ ۴۹).

تازه ها

پربازدیدترین ها

مسنَد نویسی در تاریخ حدیث

اين صفحه را برای دوستان خود ارسال کنيد