همانسان كه ديديم مردم در چنين جامعهاي، همسايگان را در همه چيز، حتي دعا كردن، بر خود مقدم ميدارند. ۱
مردان جامعة آرماني داراي اخلاق نيكو و مهربان نسبت به همسر خود هستند ۲ و زنانشان نيز پاك و برگزيده، در گفتار صادق، صاحب غزارت عقل و ذوفضايل هستند؛ حكمشان نافذ است؛ معدن حكمتاند و جايگاه هدايت و رحمت، ركن دين و سرچشمة حجت و دليل و برهاناند؛ ۳ به تلاوت قرآن، اين كتاب قانون آرمانشهر علاقهمندند و انفاق را در راه پروردگار آرمانشهري دوست دارند. ۴
قانون در جامعه آرماني
آرمانشهر حضرت زهرا عليها السلام داراي اساسنامة الهي است و قانونگذار آن خداست. اين قانون و اساسنامه پيماني است كه پيشاپيش به سوي مردم فرستاده شده و جانشينياي است كه براي آنان باقي گذاشته شده است و آن:
كتاب گوياي الهي، قرآن صادق است كه داراي نوري بلند و شعاعي روشنگر و دلايل واضح، لطايف آشكار و ظواهري روشن است، و پيروان قرآن، همواره در مرتبهاي هستند كه مورد آرزوي ديگران هستند. پيروي از قرآن به بهشت رهنمون ميشود و گوش دادن به نداي قرآن موجب نجات است. به وسيلة قرآن به دلايل نوراني الهي، و واجبات خدا، و محرماتي كه بايد از آنها اجتناب شود و آيات قدرت و عظمت روشن الهي، و براهين آشكار، و فضايل انساني، و مواردي كه اذن عطا شده، و مقررات واجب گرديده، ميتوان رسيد. ۵
همانگونه كه ميبينيم كتاب قانون در اين شهر آرماني روياروي مردم است؛ امورش كاملاً روشن، احكامش درخشان، هدايات و محرماتش هويدا و ظاهر ،و اوامر آن واضح است. ۶ به همين دليل، هيچگونه جاي ابهام، ترديد، اشتباه و انحراف براي اهالي چنين شهري باقي نميماند. عمل به قوانين اين كتاب آرمانشهري، برآيندها و نتايج مطلوبي را به بار ميآورد و به اهداف نهادينهشدهاي مي انجامد:
ايمان آوردن بدان زدايندة شرك است و حرمت شرك نيز خلوص در يگانهپرستي ميآورد؛ طاعات مورد اشاره آن از نماز، روزه، حج، زكات و جهاد به ترتيب موجب بيزاري از كبر، تثبيت اخلاص، استحكام و استواري دين، تزكية نفس و افزايش روزي و عزت اسلام ميشود. اطاعت از رسول و خاندان او، انتظام ملتها و سرسپردگي در مقابل امامان اولي الامر، رهايي از تفرقه را در پي خواهد داشت. عدالتورزي التيام قلبها را و صبر و بردباري، احراز ثواب و پاداش را موجب ميشود. امر به معروف وسيلة صلاح جامعه، و قصاص ابزار حفظ خونهاست؛ دقت در كيل، رفع كمفروشي ميكند و ترك دزدي، پاكدامني ميآورد، و حرمت نسبت ناروا، عدم دوري از رحمت الهي را باعث ميآيد. نهي از شرابخواري عامل
1.سخن ۲۷، ص۲۸۶ .
2.سخن ۳۰، ص۲۸۸ .
3.خطبه فدك، ص۲۴۰ –۲۴۴ .
4.سخن ۱۹، ص۲۷۶ .
5.خطبه فدك، ص۲۲۲؛ از شرح خطبه حضرت زهرا عليها السلام، ص۲۹۸؛ سخن ۲ تا ۴، ص۲۶۲ و ۲۶۴.
6.خطبه فدك، ص۲۲۸ .