دوره‏هاى بعد نيز ادامه يافته است. در قرن هفتم خواجه نصيرالدين طوسى، و در قرن يازدهم صدرالدين شيرازى اين روش را ادامه داده‏اند. در دوران معاصر نيز عالمانى چون شهيد سيّد محمّدباقر صدر و آية اللَّه عبد اللَّه جوادى آملى در اين راه گام زده‏اند. البته قواعد و اصول عقلى به كار گرفته‏شده در اين زمينه در گذر زمان تطوراتى داشته است؛ در اين راه گاه از عقل كلامى محض، و گاه از عقل فلسفى محض بهره برده‏اند و گاهى هم فراتر از آن دو به دانش‏هاى تجربى بشرى و تبيين‏هاى عقلانى نيز متوسل شده‏اند. در اين جا گزارشى از تلاش‏هاى هفت تن از اين شخصيت‏ها در طول يك‏هزار سال ارائه مى‏كنيم.

2 - 1 . شيخ مفيد (م 413ق)

شيخ مفيد از نخستين متكلمان شيعى است كه با رويكرد عقلى به مسئله مهدويّت پرداخته و رساله‏ها و آثارى در اين زمينه نگاشته است. وى بر خلاف عالمان پيشين، مانند نعمانى و شيخ صدوق، روش نقلى - عقلى را، كه روش وى در قلمروهاى مختلف دينى است و در آن زمان در بغداد متداول و رايج بوده، برگزيده است. از وى پنج اثر در موضوع مهدويّت بر جاى مانده است. ^۱
مفصل‏ترين اين آثار الفصول العشرة فى الغيبة است كه در فاصله سال‏هاى 410 و 411 هجرى يعنى سال‏هاى پايانى عمرش ، نوشته است. وى در اين كتاب ده مسئله از مسائل مهدويّت را مطرح كرده و به شيوه متكلمانه و با استفاده از ادلّه عقلى، آيات قرآن، تاريخ و قصص به آنها پاسخ داده است. ^۲

2 - 2 . سيّد مرتضى (م 436ق)

دومين شخصيتى كه رويكرد عقلى را با قوت بيشترى دنبال كرده، سيّد مرتضى