اهل سنّت، اين گونه آثار غيرمستقل بسيار است؛ مانند:
- مصنف عبدالرزاق (م 211 ق)، باب «المهدى» ، ج 11 ، ص 371.
- مصنف ابنابىشيبة (م 235 ق)، جزء دوم از جلد 2 ، ص 321 - 322.
از ميان آثار و مكتوبات قرون گذشته، كه ارتباطى با بحث ما دارند، از برخى آثار تنها نامى در فهرستْنامهها به جا مانده و هيچ نسخه و يا نشانى از آنها در دسترس نيست و برخى ديگر نيز تنها نسخههايى دستنويس دارند كه هنوز به چاپ نرسيدهاند. در اين ميان منابع بسيارى هم چاپ و منتشر شدهاند.
4 . آمارهاى به دست آمده نشان مىدهند تا ابتداى قرن سيزدهم ، بيش از 250 اثر در موضوع مهدويت ، تأليف شدهاند و در قرنهاى سيزده و چهارده و پانزده هجرى يعنى حدود دويست سال اخير، كه صنعت چاپ و برخى عوامل بيرونى مانند گسترش ارتباطات با جهان غرب در تحولات فرهنگى ميان مسلمانان نقش اساسى داشته است، مسئله مهدويّت كانون توجّه پژوهشگران و نويسندگان قرار گرفته و اين آمار ، حدود سى برابر ، افزايش يافته است .
تأليف بيش از پانزده كتابنامه و كتابشناسى در زمينه مهدويّت ، دال بر كثرت تأليفات در اين زمينه است.۱
5 . نويسندگان اين آثار ، پيروان مذاهب مختلف اسلامى ، اعم از شيعه ، سنّى و زيدى هستند كه با گرايشهاى فكرى گوناگون (از جمله : كلامى ، فلسفى ، عرفانى ، تاريخى و حديثى) ، دست به نگارش زدهاند .
مطالعه تحليلى اين پژوهشها و نوشتارها، از تفاوتهايى در نوع مواجهه و پرداختن به مسئله مهدويّت پرده بر مىدارد. اين تفاوتها مانند تمامى حوزههاى ديگر در دانشهاى بشرى، گاه ناشى از اختلاف در مبانى و روشهاست، و گاهى
1.ر . ك : ج ۱۰ (بخش چهارم / فصل چهاردهم : كتابشناسى مهدويت) .