مطالعه نمونههايى از اين آيات ، زمينه تدبّر و تنبّه خواهد بود.
در تبيين گسترش پيوسته فضاى كيهانى:
(أَوَ لَمْ يَرَ الَّذِينَ كَفَرُواْ أَنَّ السَّمَوَ تِ وَ الْأَرْضَ كَانَتَا رَتْقًا فَفَتَقْنَهُمَا وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَآءِ كُلَّ شَىْءٍ حَىٍّ أَفَلَا يُؤْمِنُونَ.۱
آيا كافران نديدند كه آسمانها و زمين به هم پيوسته بودند و ما آنها را از يكديگر باز كرديم و هر چيز زندهاى را از آب قرار داديم؟ آيا ايمان نمىآورند) .
(وَ السَّمَآءَ بَنَيْنَهَا بِأَيْيْدٍ وَ إِنَّا لَمُوسِعُونَ .۲
و ما آسمان را با قدرت بنا كرديم و همواره آن را وسعت مىبخشيم).
در اشاره به جاذبه عمومى فضاى كيهانى:
(اللَّهُ الَّذِى رَفَعَ السَّمَوَ تِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا .۳
خدا همان كسى است كه آسمانها را، بدون ستونهايى كه ببينيدشان برافراشت).
امير بيان نيز جاذبه عمومى را از گواهان آفرينش معرفى مىكند:
فَمِن شواهدِ خَلقهِ خَلقُ السَّماواتِ مُوَطَّداتٍ بِلا عَمَدٍ، قائماتٍ بِلا سندٍ .۴
در اشاره به حركت زمين:
(وَ تَرَى الْجِبَالَ تَحْسَبُهَا جَامِدَةً وَ هِىَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ صُنْعَ اللَّهِ الَّذِى أَتْقَنَ كُلَّ شَىْءٍ إِنَّهُ خَبِيرُ بِمَا تَفْعَلُونَ.۵
و كوهها را مىبينى و مىپندارى كه بىحركت اند، حال آن كه ابرآسا در حركت اند . اين، صنع خدايى است كه هر چيزى را دركمال استوارى پديد آورده است. در حقيقت، او به آنچه انجام مىدهيد آگاه است) .
1.انبيا : آيه ۳۰.
2.ذاريات : آيه ۴۷.
3.رعد : آيه ۲.
4.ر . ك : ج ۱ ص ۳۸۸ ح ۲۵۷ .
5.نمل : آيه ۸۸.