چهار ركن وجود دارد:
1. مُشبَّه: آن كس يا چيزى كه در صفتى به كس يا چيز ديگر مانند شده است. 2. مُشبّه به: آن كس يا چيزى كه مشبّه به او ماننده شده است. 3. وجه شَبَه: صفت يا كيفيت مشترك ميان مُشبّه‏به و مُشبّه است. 4. ادات تشبيه: الفاظى كه بر تشبيه دلالت دارند؛ به عنوان مثال در جمله: «رخسار دوست چون خورشيد مى‏درخشد»، مى‏توان چهار ركن فوق را اين گونه برشمرد: «رخسار دوست»: مشبّه، «چون»: ادات تشبيه، «خورشيد»: مشبّه‏به، «مى‏درخشد»: وجه‏شبه.
هدف اساسى تشبيه آن است كه معناى مورد نظر گوينده را به تصوير كشد و در برابر ديدگان شنونده ترسيم كند.
دانشوران بلاغت اذعان دارند كه تشبيه‏هاى قرآن ، استوار و دقيق و رساترين نوع تشبيهات زبان عرب اند.
ابن اثير ، در تشبيه مفرد به مفرد ، اين آيه را مى‏آورد:
(وَ جَعَلْنَا الَّيْلَ لِبَاسًا .^۱
ما شب را لباس قرار داديم) .
كه خداوند در آن، شب را به لباس تشبيه كرده است؛ زيرا پوششى است براى جدايى مردم، فرار از دشمن، و پنهان ساختن امورى كه انسان نمى‏خواهد ديگران بر آن آگاه شوند. او مى‏گويد: اين از تشبيه‏هايى است كه ويژه قرآن است، همچنان كه در آيه (هُنَّ لِبَاسٌ لَّكُمْ وَأَنتُمْ لِبَاسٌ لَّهُنَّ ؛^۲آنان لباس شمايند و شما لباس آنهاييد) ، هر يك از زوجين به لباس تشبيه شده‏اند؛ چه آن كه لباس مايه زيبايى، حيا، عفّت، مصونيت از دستبرد بيگانگان و... است.^۳