پس از فتح مكّه مى داند ^۱ نيز با آن مخالف نيست؛ زيرا وقايع مكّه و نبرد حنين و محاصره طائف ، موجب مى شود پيامبر صلى الله عليه و آله در اواخر سال هشتم به مدينه باز گردد و نامه نگارى و حركت نجرانيان نيز يكى دو ماه زمان نياز دارد .

ج ـ سال دهم هجرى

طبرى ، مورّخ مشهور ، ابن اثير ، مورّخ نامدار، و نيز مسعودى ، ابن خلدون ، مقريزى و تنى چند از معاصران ، وقوع مباهله را در سال دهم هجرى دانسته اند ^۲ و اگر فراوانى مورّخان ، مرجّح قابل اعتمادى باشد ، سال دهم از سال نهم، مقبول تر خواهد بود .

قرينه هاى دو قول اخير

بنا بر اسناد تاريخى ، برخى از گواهان معاهده پيامبر صلى الله عليه و آله و نجرانيان ، كسانى مانند ابو سفيان و اقرع بن حابس اند كه از جمله بزرگان تازه مسلمان قريش در فتح مكّه (در اواخر سال هشتم هجرى) شمرده مى شوند .
همچنين تهديد كردن مسيحيان نجران به جنگ يا پرداخت جزيه در صورت اسلام نياوردن ، وقتى معقول است كه دولت هاى مسيحى حامى آنان در نبردى مانند تبوك ، عقب نشسته باشند و نيز مانع مهمّى مانند قريش مكّه ، در سر راه سپاه اسلام به نجران نباشد . افزون بر اين ، جزيه ـ كه در نامه پيامبر صلى الله عليه و آله به نجرانيان ذكر شده ـ ، در سال نهم هجرى تشريع شده است ^۳ و نه در سال ششم؛ چرا كه در اين صورت ،