عرضه حديث بر امامان (2) - صفحه 165

دو.

۰.خيران الخادم:كتبت الى الرجل(ع) أسأله عن السوق يصيبه الخمر ولحم الخنزير، أيصلّى فيه أم لا؟ فإنّ اصحابنا قد اختلف فيه، فقال بعضهم: صلّ فيه فإنّ اللّه انّما حرّم شربها وقال بعضهم: لا تصلّ فيه.
فكتب(ع): لاتصلّ فيه فإنّه رجس. ۱

۰.خيران خادم مى گويد:به امام هادى(ع) ۲ نامه نوشتم و پرسيدم كه اگر به لباس، شراب و يا گوشت خوك برسد، مى توان با آن نماز خواند؟ چون اصحاب و ياران ما در اين مسئله اختلاف كرده اند. برخى مى گويند: در آن لباس، نماز بخوان؛ چون خداوند فقط نوشيدن شراب را حرام كرده است؛ و برخى ديگر مى گويند: نماز نخوان!
امام(ع) نوشت: در آن نماز نخوان؛ چون رجس (پليدى) است.

گزارشهاى شيخ طوسى، انتساب اختلاف را به روايات نشان مى دهد. ۳ عرضه حديثى ديگر در همين موضوع، از قدمت اين اختلاف خبر مى دهد. ۴
نمونه هاى بيشترى را در بخش عرضه بر امام هادى(ع) آورديم و نيز نمونه دوم عرضه بر امام حسن عسكرى(ع) و برخى عرضه ها بر امام زمان(عج)، همه گواه بر «عرضه به قصد حلّ تعارض» هستند. در كنار اين عرضه ها كه به گونه اى مستقيم اختلاف را مى نمايانند، عرضه هايى ضمنى نيز داريم كه راوى با توجه به اختلاف در مسئله، حكم را مى پرسد و سپس دو طرف اختلاف را با آن مى سنجد و از اين طريق، تأييد و رد امام را نسبت به هر طرف به دست مى آورد. ما در اينجا به دادن نشانى آنها اكتفا مى كنيم. ۵

1.الكافى، ج۳، ص۴۰۵، ح۵؛ تهذيب الأحكام، ج۱، ص۲۷۹، ح۱۰۶

2.جهت آگاهى از تفسير «الرجل»به «امام هادى» بنگريد به: معجم رجال الحديث، ج۷، ص۸۳ تا۸۶

3.تهذيب الأحكام، ج۱، ص۲۸۰ تا ۲۸۲

4.الكافى، ج۳، ص۴۰۷، ح۱۴

5.همان، ج۳، ص۴۳۶، ح۳ و ج۷، ص۸۵، ح۲ و۳؛ تهذيب الأحكام، ج۲، ص۶ و ج۷، ص۹ و ۱۰و ۱۲

صفحه از 169