عرضه حديث بر امامان (2) - صفحه 164

5ـ حلّ تعارض روايات

امامان، اصحاب خود را به سنجيدن آنچه نام روايت داشت، با سنّت و بقيه احاديث، امر كرده بودند. از اين رهگذر، احاديث متعارض نما پديد مى آمد كه حلّ آنها را نيز امامان، خود بر عهده گرفته بودند. آن بزرگواران، افزون بر ارائه راه حلهاى ديگر، هر جا كه امكان ردّ و عرضه بر امام وجود داشت، راويان را بدان تشويق مى كردند. از اين رو، شاهد عرضه هاى متعدّدى هستيم كه عرضه كننده، به تفصيل و يا اجمال، تعارض را نشان مى دهد و خواستار حلّ آن مى گردد.

يك.

علىّ بن مهزيار يكى از اين عرضه ها را گزارش كرده است. او مى گويد:

۰.قرأت فى كتاب لعبداللّه بن محمّد، إلى أبى الحسن(ع):اختلف أصحابنا فى رواياتهم عن أبى عبداللّه(ع) فى ركعتى الفجر فى السفر، فروى بعضهم صلّها فى المحمل، وروى بعضهم لاتصلّها إلاّ على الأرض.
فوقّع(ع): موسّع عليك بأيّة عملت. ۱

۰.در نامه عبداللّه بن محمّد به ابوالحسن(ع) خواندم:ياران ما در روايتهاى خود از امام صادق(ع) در ارتباط با دو ركعت فجر (نافله صبح) اختلاف دارند. برخى روايت كرده اند آن را روى همان مركب بخوان و برخى ديگر روايت كرده اند آن را جز بر زمين مخوان.
امام در پاسخ نگاشت: اجازه دارى به هر يك عمل كنى.

على بن مهزيار، خود نيز مكاتبه و مكالمه اى در مورد احاديث اختلافى قصر و اتمام نماز در مكّه و مدينه و عرضه آنها بر امام جواد(ع) دارد كه در بخش خود گذشت.

1.تهذيب الأحكام، ج۳، ص۲۲۸، ح۹۲

صفحه از 169