آنجا كه گاه عرضه اى به جهت ترديدى آغاز شده و به دستاوردى ديگر و يا بيشتر رسيده است، مطالب و نمونه ها به گونه پيش رو، دسته بندى مى گردد:

1ـ شك در صدور حديث

عامل مهم عرضه، شك و ترديد در صدور روايت منسوب به يكى از معصومان است. اين شك، سرچشمه هاى متعدّدى دارد. گاه طريق و مسير روايت، معيّن و معتبر نيست، يا نارسايى متنى دارد و گاه چنان مضمون عجيبى دارد كه باور آن در آغاز مشكل مى نمايد. براى هر يك از اين زمينه ها، نمونه هاى فراوانى وجود دارد كه به برخى در سير تاريخى عرضه اشاره شد و چند نمونه نيز در اينجا مى آوريم.

1ـ1. بى اعتمادى به طريق حديث

مى توان بيشتر رواياتى را كه گفته «مردم» (يقول الناس) يا «اهل مكه» و يا تعبير «روى» و از اين قبيل را بر امام عرضه مى كنند، از اين نوع دانست. اين ترديد در هر دو حوزه حديث شيعى و سنّى وجود داشته و گستره آن به پهناى نقل حديث بوده است و شامل حديثهاى منفرد و مجموعه اى و شنيده ها و نوشته هاست. اين عرضه ها هميشه به ردّ و انكار حديث، نينجاميده است:

يك.

۰.يعقوب بن يزيد، عن بعض أصحابنا قال:دخلت على أبى الحسن علىّ بن محمّد العسكرى(ع) يوم الأربعاء وهو يحتجم فقلت له: إنّ أهل الحرمين يروون عن رسول اللّه(ص) أنّه قال: من احتجم يوم الأربعاء فأصابه بياض فلا يلومنّ إلاّ نفسه.
فقال: كذبوا، إنّما يصيب ذلك من حملته أمّه فى طمث. ^۱

۰.يعقوب يزيد از يكى از يارانش نقل مى كند:بر امام هادى(ع) در روز چهارشنبه