و از عالمان متأخّر جناب سيد حامد حسين لكنهوى صاحب كتاب«عقبات» و علامه امينى صاحب كتاب«الغدير» را مى توان نام برد. علامه امينى بيست و شش نوشته را معرّفى كرده كه در طول تاريخ اسلام به موضوع غدير پرداخته است (الغدير:1/152 ـ 158).

11- علوم حديث: چه تحقيقاتى در ابعاد حديث غدير به نظر حضرت عالى لازم و ضرورى است؟

آيةالله حكيم: بحثهاى مهمى درباره حديث غدير شده كه شايسته تقدير و ستايش است. اين بحثها به گونه اى بنيادين درباره سند و دلالت حديث غدير شكل گرفته است، ولى بحثهاى ديگرى نيز هست كه به طور گسترده بدان نپرداخته اند و تنها در احاديث امامان اهل بيت(ع) و عالمان شيعه به آنها اشاره هايى شده است. كه ما برخى از اين بحثها را ذكر مى كنيم:
1ـ بحث درباره بيم رسول اللّه(ص) از اعلان اين حكم و اجراى آن، با اينكه پيامبرخدا(ص) پيش از آن بارها به خلافت و جانشينى امام على(ع) تصريح كرده بود و با اينكه پيامبر(ص) در آن زمان قدرتمند و مسلط بر تمام جزيرةالعرب بود. پيامبر(ص) در همان زمان مورد احترام و تكريم همه مسلمانان واز محبوبيّت شديدى برخوردار بود.
شاهد اين سخن پيروزى هايى است كه پيامبر(ص) در جزيرة العرب پديدآورد و اين پيروزيها به طور طبيعى پيامبر(ص) را از محبوبيّت والايى برخوردار مى ساخت، به علاوه كه عزّت و بزرگوارى و صلابتى به اعراب و مسلمانان داد.
با توجّه به اين جهات، بيم پيامبر(ص) از اعلان حكم خلافت امام على(ع) و اجراى آن، نيازمند تفسير و تحليل سياسى اجتماعى است. بايد علل و آثار و نمودهاى آن مورد بحث و بررسى قرار گيرد.