روايات اهل‌ بيت(ع) در منابع اهل‌ سنت - صفحه 169

تعداد روايات ابوداود از امام باقر اندك است، او تنها هفت روايت از ايشان نقل كرده؛ در حالي كه مرويات قتاده در سنن او بيش از 150 و روايات عمرو بن دينار بيش از چهل روايت است.
ترمذي 27 روايت از ايشان نقل كرده كه پنج روايت آن تكراري است. با اين همه، تعداد مرويات او از قتاده و عمرو بن دينار به ترتيب بيش از 210 و 65 روايت است.
نسايي 48 روايت از امام باقر آورده است كه اين تعداد، با حذف مکررات، به 35 روايت مي‌رسد؛ در حالي كه مرويات او از قتاده بيش از 120 و روايات او از عمرو بن دينار بيش از هفتاد روايت است.
الدارمي تنها نه روايت از ايشان نقل کرده است؛ در حالي كه تعداد مرويات او از قتاده بيش از هشتاد روايت و رواياتش از عمرو بن دينار بيش از چهل روايت است.
حاكم 49 روايت از ايشان نقل كرده است كه اين رقم، با حذف مکررات، به چهل روايت مي‌رسد؛ در حالي كه روايات او از قتاده بيش از 250 و رواياتش از عمرو بن دينار بيش از هفتاد روايت است.
بيهقي بيشترين روايات را در مقايسه با ساير كتب از امام باقر نقل كرده است. او 185 روايت از ايشان آورده است كه اين تعداد، با حذف مکررات، به 139 روايت مي‌رسد. با اين همه، مرويات او از ديگر راويان هم‌طبقة امام باقر بيشتر از اين تعداد است؛ براي نمونه، تعداد روايات او از قتاده بيش از هشتصد روايت و رواياتش از عمرو بن دينار بيش از چهارصد روايت است.
متقي هندي 136 روايت از امام باقر در كتاب خود آورده است كه يك روايت آن تكراري است. اين در حالي است كه تعداد مرويات او از قتاده بيش از 185 روايت و رواياتش از عمرو بن دينار حدود پنجاه روايت است. روشن است كه در مورد روايات امام سجاد نيز ميزان روايات ديگر راويان هم‌طبقه با ميزان روايات امام سجاد تقريباً در يك سطح و حتي در برخي موارد، از آن كمتر است.

اقوال و افعال امام باقر عليه السلام در منابع اهل‌سنت

محدثان اهل‌سنت اقوال و افعال اندكي را از امام باقر روايت كرده‌اند. در اين ميان، حاكم و ترمذي، به ترتيب، با نقل بيش از شش و پنج روايت از اين نوع گوي سبقت را از ديگران ربوده‌اند و بيهقي، متقي هندي و الدارمي نيز هر كدام، به ترتيب، با نقل سه، دو و يك روايت از اين روايات در رده‌هاي بعدي هستند. بدين‌ترتيب، در مجموع، هفده روايت از اين‌‌گونه روايات در منابع اهل‌سنت آمده است.

جمع‌بندي و بررسي كلي

در مجموع، در منابع يازده‌گانة اهل‌سنت 542 روايت و با حذف مکررات، 334 روايت از امام باقر آمده است كه در اين ميان، بيهقي و متقي هندي با نقل بيش از 130 روايت در رتبة اول قرار دارند و محدثاني چون بخاري، ابوداود و الدارمي از نظر ميزان نقل روايات ايشان در پايين‌ترين رتبه جاي گرفته‌اند. همچنين در اين منابع 173 روايت در فقه، 52 روايت در آداب، 34 روايت در تاريخ، 23 روايت در فضايل، 16 روايت در مسائل اعتقادي، 15 حديث در ادعيه و زيارات، نه روايت تفسيري و نه روايت اخلاقي و سه روايت در موضوع پزشكي از ايشان نقل شده است. (نمودار شمارة 10)

صفحه از 183