عرضه حديث بر امامان (ع) 1 - صفحه 53

عرضه حديث توسط راويان سنّى

همان طور كه در آغاز اين بخش آمد، امام صادق(ع) براى عالمان بيرون از حوزه شيعى نيز به صورت پيشوايى بزرگ جهت تأييد و ردّ حديث، جلوه نموده بود و دگرانديشان بر اثر مراوده و گفتگوى علمى با اصحاب ايشان و ديگر شيعيان، شنيده هايشان را براى امام بازگو مى كردند و پاسخ مى گرفتند. از جمله اين عالمان كه گزارشى از عرضه حديث آنان به دست رسيده، «ابن جريح» و «صندل» هستند كه اوّلى از سنّيان علاقمند به امام جعفر صادق(ع) ۱ و دوّمى از سنّيان صوفى مسلك همچون سفيان ثورى است. ۲ اين دو، يك حديث را عرضه كرده اند و آن حديث مشهور امام صادق(ع) از حضرت رسول(ص) است كه به فاطمه(س) مى فرمايد:

۰.اِنّ اللّه ليغضب لغضبك ويرضى لرضاك. ۳

شكل هر دو عرضه نشان مى دهد كه معنى حديث را مشتمل بر غلوّ مى دانسته اند و از اين رو انتساب آن را به امام صادق(ع) بر نمى تابيده اند. امام صادق(ع) هم افزون بر اينكه انتساب حديث را مى پذيرد، وجه آن را بر طبق روايات مورد قبول اين دو كه خداوند به خاطر خشم و رضاى هر بنده مؤمن به خشم و رضا مى آيد، بيان مى كند و حضرت فاطمه(س) را از مصداقهاى آن مى داند.
افزون بر اين، مى توان سؤال سفيان ثورى از امام صادق(ع) مربوط به خطبه حضرت رسول(ص) را در منى نيز نوعى عرضه حديث دانست. ۴ او با وجود نقلهاى مكرّر اين خطبه ۵ ، با اصرار فراوان خواستار شنيدن آن از دهان مبارك امام صادق(ع)

1.معجم رجال الحديث، ج۱۱، ج۱۸،شماره ۷۲۸۹

2.تنقيح المقال، ج۲، ص۱۰۲

3.بحارالانوار، ج۴۳، ص۲۲، ح۵ و ص۲۰، ح۸ و ص۲۱، ح۱۲

4.الكافى، ج۱، ص۴۰۳، ح۲

5.نقلهاى ابن عمر در كنزالعمال، ج۱۶، ص۲۳۶، ج۱۰، ص۲۲۰، ۲۲۶ ـ ۲۲۸، ۲۵۸، ۲۸۸، ۲۹۱ و نقل ابن عباس در ج۱۶، ص۱۳۵ آمده است.

صفحه از 54