گذشته از رشادت ها و جنگ آورى هاى بى شمار امام على عليه السلام در عرصه هاى مختلف دفاع از اسلام، حديث مشهور «لِواء» از جمله احاديثى است كه در فضيلت امام عليه السلام بدان اشاره شده است. در نبرد دشوار خيبر ـ كه عرصه بر مسلمانان تنگ شده بود و زمزمه شكست از دشمن به گوش مى رسيد ـ امام على عليه السلام به دستور پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم پرچم سپاه اسلام را در دست گرفت و با رشادت و دلاورى وصف ناپذير، ضمن كشتار شمار قابل توجهى از سپاه دشمن، در قلعه خيبر را از جاى كنده و با فتح اين قلعه، پايگاه توطئه دشمن را از هم فرو ريخت. در احاديث بسيارى، ماجراى نبرد خيبر و پيروزى سپاه اسلام به واسطه جنگ آورى و رشادت امام على عليه السلام ، به عنوان فضيلت و منقبتى براى آن حضرت برشمرده شده است. ۱
عرصه علمى
حضور در محضر نورانى پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم و خوشه چينى از بوستان علوم نبوى صلى الله عليه و آله وسلم نيز در لابه لاى روايات فضايل به عنوان ملاكى براى فضيلت و منقبت مطرح شده است. در ادامه به مهم ترين عناوين مطرح شده در اين دسته روايات، اشاره مى كنيم.
1. برخوردارى از علم و برترى علمى، ۲
2. داناترين مردم نسبت به كتاب خدا و آگاهى از مكان و شأن نزول آيات قرآن، ۳
3. «كثيرالحديث» بودن. ۴
همراهى و هم نشينى با پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم و جرعه نوشى از آبشخور علم و حكمت نبوى صلى الله عليه و آله وسلم حقيقتى انكار ناپذير از زندگانى گهربار امام على عليه السلام به شمار مى رود كه در روايات مختلف بدان اشاره شده است. روايات زير از اين حقيقت پرده برمى دارند:
4. امام على عليه السلام : «كُنْتُ إذا سألْتُ رَسولَ اللهِ أعْطانى وإذا سَكَتُّ ابْتَدَأنى»، ۵
5 . پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم: «أنا دارُالحِكْمَةِ و على بابُها». ۶
عرصه اخلاقى
برخوردارى از فضيلت هاى اخلاقى نيز در طرح روايات فضايل و مناقب مورد توجه قرار گرفته است. از جمله موضوعات مطرح در اين زمينه عبارت اند از:
1.همان، صحيح البخارى، ص۳۰۲، ح۳۷۰۱و ۳۷۰۲؛ جامع ترمذى، ص۲۰۳۵، ح۳۷۲۴؛ صحيح مسلم، ص۱۱۰۱، ح۶۲۲۰و ۶۲۲۴ ۶۲۲۲.
2.همان، صحيح البخارى، ص۲۹۵، ح۳۶۲۷و ص۲۹۹، ح۳۶۸۱؛ صحيح مسلم، ص۱۰۹۹، ح۶۱۹۰و ۶۱۹۱؛ جامع ترمذى، ص۲۰۴۹، ح۳۸۸۳.
3.همان، صحيح مسلم، ص۱۱۱۰، ح۶۳۳۲ و ۶۳۳۴ .
4.همان، صحيح مسلم، ص۱۱۱۶، ح۶۳۹۷و ۶۳۹۹و ۶۴۰۰؛ جامع ترمذى، ص۲۰۴۶، ح۳۸۴۱.
5.جامع ترمذى، ص۲۰۳۵، ح۳۷۲۲و ص۲۰۳۶، ح۳۷۲۹.
6.همان، جامع ترمذى، ص۲۰۳۵، ح۳۷۲۳.
