5. توجه و اهتمام به اَسناد روايات مناقب
رويكرد ديگر نگارندگان كتب مناقب، توجه به اَسناد و طرق روايات مناقب است. اشاره به تعدّد طرق نقل يك روايت و بيان آنها يا ذكر راويان سلسله اَسناد روايات مناقب از مهم ترين اهداف و انگيزه هاى نويسندگان اين سبك، به شمار مى رود. از نمونه كتاب هاى تأليف شده در اين گونه، مى توان به آثار زير اشاره نمود:
طُرُق حديثِ الغدير و طُرُق حديثِ الراية، هر دو اثر عبيدالله بن أبى زيد الأنبارى (م 356 ق)، ۱ طُرُق حديث النّبى صلى الله عليه و آله وسلم «أنتَ مِنّى بمنزِلةِ هارونَ مِن مُوسى» عن سعد بن أبى وقاص ۲ و كتابُ مَنْ رَوى عن على أنّه قَسيمُ النّار، ۳ هر دو اثر ابن عقده، أبوالعباس أحمد بن محمد بن سعيد (م 333 ق) و طُرُق حديثِ المنزِلَة اثر قاضى تنوخى، أبوالقاسم على بن المحسِّن بن على بصرى (م 447 ق). ۴
6. اختصاص بخش يا بخش هايى از كتاب به ذكر مناقب اهل بيت عليهم السلام
بسيار مشاهده مى گردد كه صاحبان كتب و جوامع حديثى، بخش يا بخش هايى از اثر خود را به ذكر مناقب اهل بيت عليهم السلام اختصاص داده اند؛ به عنوان نمونه محمد بن اسماعيل بخارى (م 256 ق) و مسلم بن حجّاج نيشابورى (م 261 ق) در الصحيح و محمد بن عيسى ترمذى (م 279 ق) در السنن، بخش هايى از روايات «كتاب الفضايل» جوامع حديثى خويش را به ذكر مناقب اهل بيت عليهم السلام اختصاص داده اند. برخى از مؤلفان كتاب هاى مناقب نيز بخشى از كتاب خود را به بيان مناقب اهل بيت عليهم السلام اختصاص داده اند؛ به عنوان نمونه أبوالطيب رازى (قرن4 ق) كتابى با عنوان زيارة الرضا عليه السلام و فضله و معجزاته، ۵ نگاشته كه در بخشى از آن به فضايل و مناقب امام رضا عليه السلام اشاره كرده است. شيخ مفيد محمد بن محمد بن نعمان (م 413 ق)، نيز فصل هايى از كتاب الإرشاد فى معرفة حجج الله على العباد خود را به ذكر فضايل و معجزات اهل بيت عليهم السلام اختصاص داده است. اين روش تأليف در زمينه مناقب نگارى را نيز مى توان به عنوان يك سبك به شمار آورد.
7. اشاره به مناقب نياكان، خاندان و نزديكان پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم و اهل بيت عليهم السلام
برخى مؤلفان كتب مناقب، در آثار خود، از مناقب و فضايل نياكان، خاندان و خويشاوندان رسول خدا صلى الله عليه و آله وسلم و برخى فرزندان ائمه عليهم السلام سخن گفته اند. دين دارى و خداپرستى، كفرستيزى و مبارزه با آيين شرك و بت پرستى، برخوردارى از عزّت نفس و شرافت نَسَبى، حق مدارى و عدل محورى، شَجاعت و
1.رجال النجاشى، ص۲۳۳.
2.همان، ص۹۴.
3.الفهرست، ص۷۳ و ۷۴.
4.أهل البيت فى المكتبة العربية، ص۲۹۷، ش۴۶۲.
5.الفهرست، ص۲۷۷؛ معالم العلماء، ص۱۷۳؛ الذريعة، ج۱۲، ص۷۹؛ موسوعة مؤلّفى الإمامية، ج۲، ص۲۱۵.
