حديث را با اندكى اضافه نقل مى كنند. سند شيخ صدوق و شيخ طوسى شبيه به هم است، اما كشى با سند ديگرى آن را روايت مى كند.
سخن از غيبت، و هشدار نسبت به فتنه هاى آن
۰.امام كاظم عليه السلام درباره اين غيبت به شيعيان هشدار مى دهند:هنگامى كه پنجمين از فرزندان هفتمين پنهان شد، مواظب دينتان باشيد تا احدى آن را از شما نگيرد. فرزندم، به يقين براى صاحب اين امر غيبتى است؛ به گونه اى كه باورمندان به او از اين امر برمى گردند. اين امتحانى از جانب خداوند است و خداوند به آن آفريدگانش را مى آزمايد. اگر پدران و اجداد شما دينى صحيح تر از اين سراغ داشتند، حتما از آن تبعيت مى كردند. (راوى مى پرسد): آقاى من! پنجمين از فرزندان هفتمين چه كسى است؟ حضرت فرمودند: فرزندم عقول شما كوچك تر از آن، و محدودتر از آن است كه توانايى تحمّل اين را داشته باشد؛ اما اگر زنده بمانيد، حتما او را درك خواهيد كرد.
نعمانى اين حديث را از كلينى نقل مى كند. ۱ شيخ صدوق، ۲ شيخ طوسى، ۳ خزاز قمى ۴ و طبرسى ۵ به نقل آن مى پردازند. غير از نعمانى و كلينى، بقيه اين روايت را از طريق سعد بن عبداللّه قمى نقل مى كنند.
سخن از غيبت، و سختى ديندارى در آن و چگونگى شيوه نگهدارى دين
۰.الف. در حديثى ديگر راوى به امام صادق عليه السلام عرض مى كند: همانا ما روايت مى كنيم كه صاحب اين امر زمانى را پنهان خواهد بود؛ پس ما در آن هنگام چه كنيم؟ حضرت مى فرمايند:به امر اولى كه بر آن هستيد، متمسّك شويد تا برايتان آشكار شود. ۶
نعمانى اين حديث را با اختلافى اندك در سند و متن از طريق ابن عقده نيز نقل مى كند. ۷
۰.ب. در حديثى ديگر امام صادق عليه السلام مى فرمايند:آن روز كه صبح و شب را گذرانيدى و امامى از آل محمّد صلى الله عليه و آله وسلم را نديدى، دوست بدار آن كه را كه دوست مى داشتى و دشمنى كن با آن كه دشمن بودى، و تبعيت كن از آن كه تبعيت مى كردى، و صبح و شب منتظر فرج باش. ۸
1.الغيبة، ص۱۵۴، ح۱۱؛ الكافى، ج۱، ص۳۳۶، ح۲.
2.كمال الدين، ج۲، ص۳۵۹، ح۱؛ علل الشرايع، ج۱، ص۲۴۴، ح۴.
3.الغيبة (طوسى)، ص۳۳۷، ح۵ .
4.كفاية الاثر، ص۲۶۸.
5.اعلام الورى باعلام الهدى، ص۴۳۳.
6.الغيبة، ص۱۵۹، ح۵ .
7.همان، ص۱۵۸، ح۲.
8.همان، ص۱۵۸، ح۳.
