هرگونه تغيير و تبديل و يا از دسترس ناپاكان مصون و محفوظ است و جز پاكان و مطهران به آن دسترسى ندارند. ^۱ برخى ديگر از مفسران نيز لوح محفوظ را همان «ام الكتاب» مى دانند و ميان اين آيه با آيه «و انه فى ام الكتاب لدينا لعلى حكيم»، ^۲ ملازمه برقرار نموده اند. ^۳ نزديك ترين تفسيرى كه مفسران براى لوح محفوظ ارائه نموده اند، همان لوح «علم بى پايان پروردگار» است كه شرق و غرب عالم را فراگرفته و از هرگونه دگرگونى و تحريف مصون و محفوظ است. آرى، قرآن از علم بى پايان حق سرچشمه گرفته است و محتوايش شاهد بر اين مدعى است. ^۴ علامه طباطبايى با يكى دانستن لوح محفوظ، ام الكتاب و كتاب مكنون و نيز با رد نظرياتى كه لوح محفوظ را از امور مادى پنداشته اند، از همين آيه براى تبيين نزول تدريجى قرآن مدد گرفته است. ^۵
در كنار آراى مفسران، برخى لوح محفوظ را از امور مادى و جسمانى و هم چون كتب معمولى پنداشته اند و در تبيين حقيقت قرآن در لوح محفوظ گفته اند. هر يك از حروف قرآن مجيد در لوح محفوظ به اندازه كوه قاف است و معانى در وراى خود دارد كه جز خداوند كسى را بر آنها احاطه نيست. ^۶
اين مضامين در روايات مستند جايى ندارد و بيشتر در متون عرفانى به چشم مى خورد. ^۷
عرفا آيه «لَوْ أَنزَلْنَا هَـذَا الْقُرْءَانَ عَلَى جَبَلٍ لَّرَأَيْتَهُو خَـشِعًا مُّتَصَدِّعًا مِّنْ خَشْيَةِ اللَّهِ»^۸ را نيز ناظر بر همين معنا بر مى شمارند و معتقدند كه اگر حرف باء در بسم اللّه با عظمت حقيقى خود بر عرش و كرسى نازل شود، عظمت آن را تاب نمى آورند. از آن جايى كه در آيه نخست سوره قاف نيز قرآن با صفت «مجيد» وصف گرديده است، عرفا بين اين آيه و آيات پايانى سوره بروج ارتباط برقرار نموده و بر اين باورند كه حقيقت لوح محفوظى قرآن مجيد كه هر حرف آن به اندازه كوه قاف است، همان رمز مستور در «ق وَالْقُرْآنِ الْمَجِيد» است. ^۹
اين امر از امورى است كه تنها با روايت صحيح از پارسايان و راستگويانى هم چون نبى اكرم صلى الله عليه و آله وسلمو امامان معصوم عليهم السلام به اثبات مى رسد و چنين روايتى در هيچ يك از كتب روايى وارد نشده است.
به طور كلى مى توان گفت اين گونه تعبير از قرآن، ريشه در افكار عرفا دارد. از ديدگاه آنها اين امر منحصر به قرآن نيست و همان گونه كه هر موجود مادى در عالم مثل، تمثل مى يابد و صورت