آن گرامى فرمود:
پشت اين نطاق، خداوند را زبرجدى سبز رنگ است كه سبزى آسمان از رنگ آن سرچشمه مى گيرد. پرسيدند: نطاق چيست؟ فرمود: حجاب.۱
علامه مجلسى در شرح اين روايت مى نويسد:
شايد مراد از نطاق، كوه هاى پيرامون ما و مراد از زبرجد، كوه قاف باشد. هم چنين ممكن است با توجه به روايات ديگر، مقصود از نطاق، كوه قاف و زبرجد، چيزى در وراى آن باشد. ۲
نيز سخن علامه مجلسى در جاى ديگر گواه بر اين است كه در برخى روايات از كوه قاف به نطاقه خضراء (حلقه سبز) تعبير شده كه پيرامون زمين را فراگرفته است. ۳
بزرگان علم رجال درباره احمد بن حسين اطلاعات دقيقى ارائه ننموده اند و تنها مى دانيم او از مشايخ اماميه بوده كه در كتب اربعه روايات متعدد از او نقل گرديده است. ۴ وثاقت على بن ريان بن صلت اشعرى قمى نيز بر اصحاب جرح و تعديل ثابت است. او از اصحاب امام هادى عليه السلام و وكيل آن گرامى بوده است. ۵ عبيداللّه بن عبداللّه دهقان واسطى از راويانى است كه به طور مطلق ضعيف معرّفى شده است. ۶ لذا روايت مورد بحث، ضعيف است و ارزش اسنادى ندارد.
حاصل كلام آن كه روايات مزبور، علاوه بر اين كه از نظر مضمون، با واقعيات علمى همخوانى ندارد، از جهت سند نيز يا فاقد سند است و يا اين كه ضعيف الاسناد بوده و مورد پذيرش قرار نمى گيرد.
4. «اللَّهُ الَّذِى رَفَعَ السَّمَـوَ تِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا» ۷
در اين آيه مباركه، خداوند در معرفى خويشتن، از آيات و نشانه هاى قدرت و الوهيتش سخن به ميان آورده است تا مخاطب خود را به وادى بصيرت و آگاهى راهنمايى نمايد. نخستين نشانه اى كه در اين آيه براى شناخت باريتعالى ذكر گرديده است، مسأله كيفيت خلقت و برپايى آسمان هاست. «عمد» جمع عمود يا عماد، به معناى پايه و استوانه است. مفسران در تعيين مرجع ضمير «ترونها»، دو تفسير ارائه نموده اند:
الف. برخى گفته اند ضمير در «ترونها» به سماوات بازمى گردد و معناى آيه چنين است:
خداوند است كه آسمان ها را همان گونه كه مى بينيد، بدون ستون و استوانه اى برافراشت.
1.بصائر الدرجات، ص۵۱۴ .
2.بحار الانوار، ج۵۴، ص۳۳۰.
3.همان، ج۲۵، ص۳۷۰.
4.معجم الرجال الحديث، ج۲، ص۹۶.
5.خلاصة الاقوال، ص۱۸۵؛ رجال النجاشى، ص۲۷۸.
6.خلاصة الاقوال، ص۳۸۴؛ رجال النجاشى، ص۲۳۱.
7.سوره رعد، آيه ۲.
