یکی دیگر از عوامل مرتبه دوم، انتظار و یاد مرگ است. کسی که دوراندیش است، همواره سعی می‌کند به آینده توجه کرده و این را در نظر داشته باشد که فرصت این دنیا هر لحظه امکان دارد تمام شود. در نتیجه، تلاش می‌کند که هر لحظه آماده مرگ و کوچ به سفر آخرت کند. در روایتی به نقل از امام علی علیه السلام نیز آمادگی برای کوچ از (آثار یا مصادیق) کمال حزم شمرده شده است:
مِنْ كَمَالِ الْحَزْمِ‏ الِاسْتِعْدَادُ لِلنُّقْلَةِ وَ التَّأَهُّبُ لِلرِّحْلَة.^۱
سؤال دیگر که می‌تواند به تکمیل و استناددهی بیشتر مطالب فوق کمک کند، این است که چگونه عوامل چهارگانه صبر، باعث سوق و تمرکز انسان به پایان صبر و در نتیجه بروز حالت صبر می‌شود؟ برای پاسخ بهتر است به توضیحات و مستنداتی که در ادامه آمده است، توجه شود:
در روایتی به نقل از امام جعفر صادق علیه السلام می‌خوانیم:
سُئِلَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام عَنِ الْإِیمَانِ، فَقَالَ: إِنَّ اللَّهَ _ عَزَّ وَ جَلَّ _ جَعَلَ الْإِیمَانَ عَلی أَرْبَعِ دَعَائِمَ: عَلی الصَّبْرِ وَ الْیَقِینِ وَ الْعَدْلِ وَ الْجِهَادِ، فَالصَّبْرُ مِنْ ذَلِكَ عَلی أَرْبَعِ شُعَبٍ:‏ عَلی الشَّوْقِ وَ الْإِشْفَاقِ‏ وَ الزُّهْدِ وَ التَّرَقُّبِ، فَمَنِ اشْتَاقَ إِلی الْجَنَّةِ سَلَا عَنِ الشَّهَوَاتِ، وَ مَنْ أَشْفَقَ مِنَ النَّارِ رَجَعَ عَنِ الْمُحَرَّمَاتِ، وَ مَنْ زَهِدَ فِی الدُّنْیَا هَانَتْ عَلَیْهِ الْمُصِیبَاتُ، وَ مَنْ رَاقَبَ الْمَوْتَ سَارَعَ إِلی الْخَیْرَات‏؛^۲
امیر المؤمنین علیه السلام را از ایمان سؤال کردند، فرمود: خدای _ عز و جل _ ایمان را بر چهار پایه قرار داده است: ۱. صبر، ۲. یقین، ۳. عدالت، ۴. جهاد. و صبر چهار شعبه دارد: اشتیاق و ترس و زهد و مراقبت (انتظار). پس هر که اشتیاق بهشت داشته باشد، هوس‏رانی‌ها را کنار گذارد، و هر که از دوزخ بیم دارد، از چیزهای حرام رو گرداند، و هر که در دنیا زهد ورزد (و بی‏رغبت شود)، مصیبت‌ها بر او آسان شود، و هر که منتظر مرگ باشد، با انجام دادن نیکی‌ها شتاب کند.^۳
یکی از این پایه‌هایی که صبر بر آن استوار است، شوق است. به یقین، شوق به هدف (بهشت و رضای خدا) باعث می‌شود که انسان راحت‌تر بتواند دشواری‌های موجود در راه را تحمل کند. همین شوق به هدف، باعث می‌شود که تمرکز انسان به پایان صبر باشد؛ زیرا