نمایانده است.۱
چهارمین و آخرین حدیثی که میتوان در منابع اهلسنت از آن نشان یافت، حدیثی است که ابنعساکر در تاریخ دمشق با سند خود از غیاثبنکلوب نقل میکند:
...حدّثنی غیاث بن کلّوب أبوالمثنی من کتابه، نا مطرَّف بن سمرة بن جندب عن أبیه قال: قال رسولالله صلی الله علیه وآله یومَ غدیر خم: «من کنت مولاه فَعلیٌّ مولاه، اللهم والِ مَن والاه و عادِ من عاداه».۲
و آخرین نکته از مصادر اهلسنت سخن علی بن هبَةالله، (ابنماکولا) است که در ذیل نامیدهشدگان به «غیاث» چنین آورده است:
غیاث بن کلّوب، ابوالمثنّی، کوفی، حدَّث عن مطرَّف بن سمرة بن جندب، روی عنه الحسن بن علیّ الأشعری.۳
آنچه گذشت، بیانگر چهرهای است که از غیاث بن کلّوب در منابع قابل دسترس اهلسنت، به تصویر کشیده شده است: ناشناس، متروک و بسیار کمروایت.
روشن است که بر پایه این مقدار از آگاهی، شناخت مذهب راوی امکانپذیر نیست؛ چنانکه نمیتوان ضعف وی را نیز باور کرد، چه اینکه آنچه از این حجم اطلاعات برمیآید، ناشناختهبودن غیاث بن کلوب از نگاه این گروه است. شاید بتوان روایت کردن غیاث از مطرف بن سمرة را تأیید این برآیند دانست، زیرا از مطرف بن سمرة هیچ نشانی در مصادر عامّه نیست، مگر روایت غیاث از وی؛ حتی در یادکرد از سمرة بن جندب نیز از وی به عنوان یکی از راویان پدرش (سمره) یاد نمیشود.
منابع امامیه و غیاث بن کلّوب
پیش از این گفتیم، دیدگاه دانشیان و پژوهشیان امامیه درباره غیاث بن کلّوب یکسان نیست؛ نه تنها اکثریت کسانی که به سخن از وی نشستهاند، به عامیبودنش حکم کردهاند، بلکه وثاقت وی نیز در نگاه گروهی در پرده ابهام به سر میبرد.۴ شناخت
1.. ر.ک: فیضالقدیر، ج۴، ص۳۷۵.
2.. ر.ک: تاریخ مدینة دمشق، ج۴۲، ص۳۲۰.
3.. الإکمال، ج۶، ص۱۳۱.
4.. به عنوان نمونه نک: رسائل، ج۱، ص۱۰۷؛ معالمالدین (قسمالفقه)، ج۱، ص۲۱۶؛ استقصاء الاعتبار فی شرحالاستبصار، ج۷، ص۸۶؛ مجمعالفائدة و البرهان؛ ج۱۰، ص۳۴؛ ج۱۴، ص۴۹؛ مناهجالأخیار فی شرحالاستبصار، ج۱، ص۱۵۱ و ۵۹۳؛ ذخیرةالمعاد فی شرحالإرشاد، ج۱، ص۱۳۳؛ قاموسالرجال، ج۸، ص۳۵۵، ش۵۸۵۵؛ معجم رجالالحدیث، ج۱۳، ص۶۳۵، ش۹۲۸۳.