بازشناسي جايگاه رجالي «اسحاق بن عمار» - صفحه 183

مطلق در روایات، ارائه دهند. در ذیل برخی از راه‌های ارائه‌شده برای تمییز، ذکر شده است:

1. تمییز بر اساس مرویٌ‌عنه:

برخی معتقددند، اگر مرویٌ‌عنه امام‌صادق‌ علیه السلام باشند، راوی «اسحاق بن عمار بن حیّان» است.
شیخ‌یوسف بحرانی این قول را از شیخ‌علی بحرانی نقل کرده:
إن الشیخ علیّا المذکور رحمة الله علیه صرّح فی حواشی کتب الحدیث بأنه متی وردت روایة إسحاق بن عمار عن أبی‌عبدالله علیه السلام ، فهو ابن‌حیان الثقة الإمامی. و یفهم منه أن إسحاق‌بن‌عمارالساباطی لم‌یدرک الصادق‌ علیه السلام . و حینئذ، فاحتمال الاشتراک إنمایحصل فیما إذا روى اسحاق‌بن‌عمارعن‌الکاظم‌ علیه السلام ؛۱شیخ‌علی بحرانی رحمة الله علیه در حواشی‌اش بر کتب حدیث تصریح کرده که هر گاه روایت اسحاق‌بن‌عمار از امام‌صادق علیه السلام نقل شود، منظور از اسحاق، ابن‌حیان امامی ثقه خواهد بود. و از این کلام شیخ علی دانسته می‌شود که اسحاق‌بن‌عمارساباطی‌، امام‌صادق علیه السلام را درک نکرده است. پس در این صورت، احتمال اشتراک تنها در جایی صورت می‌پذیرد که اسحاق از امام‌کاظم‌ علیه السلام نقل روایت کرده باشد.

2. تمییز بر اساس راوی

ممکن است گفته شود، در صورتی که راوی از اسحاق، یکی از افراد ذیل باشد، «ابن‌حیان» متعیَّن است، زیرا طبقه این افراد با اسحاق ‌ساباطی فاصله دارد: صفوان‌بن‌یحیى، یونس‌بن‌عبدالرحمن، عبدالله‌بن‌سنان، حمادبن‌عیسى، حمادبن‌عثمان، حسن‌بن‌محبوب، داود‌بن‌نعمان، معاویةبن‌وهب، یحیی‌بن‌عمران‌ حلبی، علی‌بن‌رئاب، سیف‌بن‌عمیرة، عبدالله‌بن‌مسکان، عبدالله‌بن‌مغیرة، أبی‌أیوب‌ خزاز، ثعلبةبن‌میمون، حفص‌بن‌بختری و سایر کسانی که در طبقه این افراد هستند.
گفتنی است، سیدبحرالعلوم به این دو راه، اشکال جدّی وارد کرده‌اند.۲ برخی نیز روایت «غیاث‌بن‌کلوب» از اسحاق‌بن‌عمار را دلیل بر تعیّن «ابن‌حیّان» دانسته‌اند، زیرا بر اساس طریق نجاشی، وی راوی کتاب اسحاق‌بن‌عماربن‌حیّان است.

1.. الدرر النجفیة من الملتقطات الیوسفیة، ج‌۲، ص۱۸۳.

2.. ر.ک: الفوائدالرجالیة، ج‌۱، ص۳۱۴.

صفحه از 194