بازشناسي جايگاه رجالي «اسحاق بن عمار» - صفحه 171

ویژه‌ای دارد.
اسحاق‌ بن‌عمّار از فرزندان حیّان تغلبی است که از خاندان‌های بزرگ حدیثی شیعه بوده‌اند؛ از این رو، به‌جاست که به مختصری معرفی این خاندان و راویان موجود در آن پرداخته شود که خود مقدمه‌ای برای تعیین هویت وی نیز خواهد بود.
نجاشی می‌گوید:
إسحاق‌بن‌عمار بن حیان مولى بنی‌تغلب أبویعقوب الصیرفی، شیخ من أصحابنا ثقة و إخوته یونس و یوسف و قیس و إسماعیل و هو فی بیت کبیر من الشیعة و ابنا أخیه علی بن إسماعیل و بشر بن إسماعیل کانا من وجوه من روى الحدیث. روى إسحاق عن أبی‌عبدالله و أبی‌الحسن علیهما السلام ‏، ... له کتاب نوادر یرویه عنه عدة من أصحابنا. أخبرنا محمدبن‌علی قال: حدثنا أحمد بن محمدبن‌یحیی قال: حدثنا سعد عن محمد بن الحسین قال: حدثنا غیاث‌بن‌کلوب‌بن‌قیس البجلی عن إسحاق به؛۱
اسحاق بن عمار بن حیان، ابویعقوب صیرفی از موالی۲بنی‌تغلب، از بزرگان اصحاب ما و ثقه است، و برادران او یونس، یوسف، قیس و اسماعیل نیز ثقه‌اند.۳اسحاق متعلق به یکی از خاندان‌های بزرگ شیعه است. هم‌چنین دو برادرزاده او، علی‌بن‌اسماعیل و بشربن‌اسماعیل از راویان شناخته‌شده بوده‌اند. اسحاق از امام‌صادق و امام‌کاظم علیهما السلام روایت نقل کرده... وی دارای کتابی به نام نوادر است که عده‌ای از اصحاب ما آن را از اسحاق روایت کرده‌اند...
.
نجاشی در جای دیگر گفته:
محمد بن إسحاق بن عمار بن حیان التغلبی الصیرفی، ثقة عین روى عن أبی‌الحسن موسی علیه السلام . له کتاب کثیرالرواة...؛۴
محمدبن‌اسحاق بن عمار بن حیان تغلبی صیرفی، ثقه و عین است. از امام‌کاظم علیه السلام روایت نقل کرده و دارای کتابی است که بسیاری، آن کتاب را از وی روایت کرده‌اند...
.

1.. رجال‏النجاشی، ص۷۱، رقم۱۶۹.

2.. واژۀ «مولی» در این گونه موارد غالباً به معنای ولای حلف و هم‌پیمانی است.

3.. این ترجمه بر اساس این است که «اخوته» را عطف بر «اسحاق»، یونس و... را عطف بیان از «اخوته» بگیریم؛ اما ترکیب دیگری نیز معتمل است و آن این‌که «اخوته» مبتدا و «یونس» خبر آن باشد و این جمله، عطف بر جمله قبل باشد که در این صورت، ترجمه چنین خواهد شد: «و برادران او یونس و یوسف و قیس و اسماعیل هستند.» و تفاوت آن با معنای قبل این است که در این صورت، این عبارت نجاشی دال بر توثیق برادران او نخواهد بود.

4.. رجال‏النجاشی، ص۳۶۱، رقم۹۶۸.

صفحه از 194