۴. خداوند در سوره‌ مبارکه مدثر خطاب به حضرت رسول صلی الله علیه وآله می‌فرماید: «وَ ثِيَابَكَ فَطَهِّرْ»^۱. ابن عباس ذیل این آیه روایتی دارد، می‌گوید:
در لسان عرب از گناه نکردن تعبیر به طهارت لباس می‌شود^۲.
تعبیر سَنَسِمه علی الخُرطوم تعبیری است کنایی؛ کنایه از خفت و خواری و ننگ، و این تعبیر در میان عرب رایج بوده است؛ چنان که عرب در باره کسی می‌گوید قد وسمه میسم سوء، مقصودش این است که که به او لکه ننگ و عار چسبیده و از او جدا نمی‌گردد. در روایتی از امام باقر علیه السلام داریم زمانی که عذاب خدا برسد آن همان نشانه‏ای است که به کافران زده می‌شود ^۳.

مجاز

مجاز در لغت از ریشه «جاز المکان» یا «جوز» گرفته شده است؛ یعنی از آنجا عبور کرد و گذشت و مجاز یعنی محل عبور و معبر ^۴. از نظر اصطلاحی هم، به کلمه‏ای که در غیر معنای حقیقی و لغوی خود به کار رود، گویند که البته باید یک علاقه میان معنای لغوی و مجازی وجود داشته باشد.
ذیل آیه (...فَإِنَّ اللَّهَ يُضِلُّ مَن يَشَاء وَيَهْدِي مَن يَشَاء...)، امام حسن عسکری علیه السلام می‌فرمایند:
قلنا: فعلی مجاز هذه الآية يقتضی معنيين: أحدهما: أنه إخبار عن كونه تعالی قادرا علی هداية من يشاء و ضلالة من يشاء، و لو أجبرهم علی أحدهما لم يجب لهم ثواب، و لا عليهم عقاب، علی ما شرحناه. و المعنی الآخر: أن الهداية منه: التعريف‏ كقوله تعالی:وَ أَمَّا ثَمُودُ فَهَدَيْناهُمْ فَاسْتَحَبُّوا الْعَمی‏ عَلی الْهُدی‏ و ليس كل آية مشتبهة فی القرآن كانت الآية حجة علی حكم الآيات اللاتي امر بالأخذ بها و تقليدها، و هي قوله:هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ عَلَيْكَ الْكِتابَ مِنْهُ آياتٌ مُحْكَماتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتابِ وَ أُخَرُ مُتَشابِهاتٌ فَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ ما تَشابَهَ مِنْهُ ابْتِغاءَ الْفِتْنَةِ وَ ابْتِغاءَ تَأْوِيلِهِ الآية، و قال: فَبَشِّرْ عِبادِ الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولئِكَ الَّذِينَ هَداهُمُ اللَّهُ وَ أُولئِكَ هُمْ أُولُوا الْأَلْبابِ»^۵.
2. «وَ أَذِنَتْ لِرَبهَِّا وَ حُقَّتْ»، كلمه« اذن» در اصل لغت، به معنای اجازه دادن نيست، بلكه به معنای گوش دادن است. گوش دادن را هم كه «اذن» ناميده‏اند، تعبيری است مجازی از انقياد و اطاعت ^۶؛ همان طور که در کلام ابن عباس نیز این معنا آمده است:
أَذِنَتْ قال أطاعت وَ حُقَّتْ قال حققت بالطاعه^۷.
3. در باره آیه (وَجَاء رَبُّكَ وَالْمَلَكُ صَفًّا صَفًّا)^۸ امام رضا علیه السلام می‌فرماید:
إن الله _ عز و جل _ لا يوصف بالمجي‏ء و الذهاب، تعالی الله عن الانتقال، إنما يعني بذلك«و جاء أمر ربك و الملك صفا صفا»^۹.