معماران عثمانی برای نشان دادن توانایی خویش در استحكام، ساختمان سازی، تزیین و... نهایت تلاش خویش را به كار بستند تا در مقابل عمارت ایا صوفیا، نشان دهند که مسلمانان می‌توانند رقبای سرسختی برای اجداد مسیحی خود باشند. با این وجود، معمار نتوانسته قبه‌هایی بزرگ‌تر از قبه عمارت ایاصوفیا بسازد و به همین دلیل، تلاش کرده با تنظیم دقیق موقعیت قبه‌ها، شبه قبه‌ها و مناره‌ها جلوهای زیبا را پدید آورد. با وجود تلاش معمار، ابعاد ساختمان کوچک‌تر از ابعاد عمارت ایا صوفیا است که این مسأله سلطان احمد را بسیار خشمگین کرد.
منارههای شش گانه، بیست هزار کاشی سرامیک دست‌ساز تزیین شده در صحنها، بیش از دویست پنجره شیشه‌ای، لوسترهای بزرگ جهت نورپردازی، خطاطی آیات قرآن (خط سید کاظم غباری بزرگترین خطاط آن زمان)، «محراب» تراشكاری شده از مرمر، دیوارهای سرامیک، «منبر»، طراحی صحن اصلی، به گونه‌ای است که حتی در زمان شلوغی همه افراد بتوانند امام جماعت را ببینند و سخنانش را بشنوند، بخش‌هایی از افتخارات معماران كاركشته ترک است و این اثر را به عنوان مهمترین رویداد فرهنگی در سده هفده میلادی حكومت عثمانی جاودانه ساخته است. در گذشته یک مجتمع ساختمانی (شامل عمارت سلطنتی، دارالحدیث، بیمارستان، حمام، نوانخانه و...) این مسجد را به كاخ توپقاپی متصل میكرده است.
کاخ توپقاپی (20/11/1390)
کاخ توپقاپی استانبول (یكی از بزرگترین موزههای جهان) در محل اتصال تنگه بسفر و دریای مرمره و خلیج شاخ طلایی و دریای مرمره قرار گرفته است. این سلسله کاخها متعلق به قرن پانزدهم تا نوزدهم میلادی (دوران امپراتوری عثمانی) است. این کاخ در سال 1۴۵3م، توسط سلطان محمد فاتح ساخته شده است. کاخ توپکاپی محل زندگی سلاطین و دولتمردان عثمانی بوده و دارای باغ بسیار باشکوهی است. سمت راست کاخ، پشت درختان سرو مطبخهای کاخ _ كه اكنون نمایشگاهی از مجموعههای کریستال، نقره و ظروف چینی دوره امپراتوری عثمانی است _ و سمت چپ کاخ حرمسرا(محل زندگانی همسران و فرزندان سلاطین) قرار دارد.
بخشهای دیگر کاخ توپکاپی شامل سالن اجتماعات، کتابخانه احمد سوم، نمایشگاهی از لوازم شخصی سلاطین و خانواده سلطنتی جواهرات بسیار مشهور و قیمتی و نیز مجموعهای از دست نوشتهها است. این موزه با داشتن بیش از دویست هزار سند و هشتاد و شش هزار کتاب و بیست سالن از شاهکارهای نفیس تاریخی، یکی از بزرگترین موزههای جهان به شمار میرود.
در این موزه آثار ارزشمند متعلق به کاخهای سلطنتی ممالک دیگر، از جمله تخت نادرشاه، تابلوهای نفیس نقاشی، جواهرات پادشاهان ایران، مینیاتورهای ارزشمند و همچنین شاهنامه فردوسی وجود دارد.
