کارکردهاي تطبيق در احاديث تفسيري - صفحه 113

وجود دارد؟
به نظر می‏‏رسد یکی از موثرترین راه‌ها برای رسیدن به این هدف، ایجاد فضای مقایسه و تطبیق بین سخنان معصوم و غیر معصوم است؛‏‏ چنان که برخی از بزرگان اهل سنت،‏‏ پس از سال‌ها غور در سخنان استوانه‌های تفسیر، گمشده خود را در روایات تفسیری اهل بیت علیهم السلام یافتند و با اعجاب و شگفتی، مجذوب نکته‌پردازی‌های تفسیری امامان معصوم شده، لب به تحسین و تمجید گشودند.
حکیم ترمذی (از دانشمندان بلند آوازه اهل سنّت) پس از نقل حدیثی از امام باقر علیه السلام
_ که آن حضرت آیه«إِنْ تُبْدُوا الصَّدَقَاتِ فَنِعِمَّا هِی؛ اگر آشکارا صدقه دهید، خوب است»۱ را بر صدقات واجب، و بخش دیگر آن را، یعنی «وَ إِنْ تُخْفُوهَا وَ تُؤْتُوهَا الْفُقَرَاءَ فَهُوَ خَیْرٌ لَّكُمْ؛ و اگر آن را مخفیانه به نیازمندان بپردازید، پس آن برایتان خیر است»، بر صدقات مستحبی حمل کرده‌اند _ می‌نویسد:
و جاء ما غاص ابوجعفر و حقّ لمعدن النبوّة أن یکون هذا؛
ابوجعفر علیه السلام چه نیکو برداشتی از آیه کرده‌اند، آری از کسی چون ایشان _ که برخاسته از خاندان نبوت است _ همین سزاوار است.۲.
شهرستانی، صاحب الملل و النحل، از دیگر دانشمندان اهل سنت، می‌نویسد:
و لقد کنت علی حداثة سنّی اسمـع تفسیر القرآن من مشایخی سمـاعاً مجرّداً... ثمّ أطلعتنی مطالعات کلمات شریفة عن أهل البیت و اولیائهم _ رضی الله عنهم _ علی أسرار دفینة و اصول متینة فی علم القرآن؛
در نوجوانی، تفسیر قرآن را از اساتیدم فرا می‌گرفتم، تا آن که مطالعه و بررسی روی گفته‌های ارزشمند اهل بیت علیهم السلام مرا با رازهای پنهان و پایه‌های استوار دانش قرآنی و تفسیر آشنا ساخت.۳.
روشن است ائمه اطهار به علت برخورداری از علم لدنی و آگاهی‌های معصومانه از وحی، بهترین آموزه‌های تفسیری را بدون هیچ خبط و خلطی بیان کرده و دانشمندان منصف جهان اسلام به فخامت و عظمت آن پی برده‌اند. هر چند عرصه‌های مقایسه بین روایات تفسیری اهل بیت علیهم السلام و روایات غیر معصوم محدود به گروه خاصی از آیات نیست،

1.. سوره بقره، آیه۲۷۱.

2.. نوادر الاصول، ج۴، ص۸۸.

3.. مفاتیح الاسرار و مصابیح الابرار، ج۱، ص۱۰۵ - ۱۰۶.

صفحه از 135