نقش بلخ در نشرحديث شيعه - صفحه 197

سلمی،۱ محمد بن إسماعیل ترمذی،۲ محمد بن حسن بلخی۳ ( زنده در 226 ق)، مقاتل بن سلیمان۴

شاگردان سنی امامان از بلخ

چند تن از شاگردان و راویان مستقیم اهل‌بیت نیز از اهل سنت بلخ هستند:
مقاتل بن سلیمان خراسانی بلخی۵ از شاگردان امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام علیه السلام و افرادی همچون ابراهیم بن ادهم،۶ سلم بن سالم بلخی۷ (م196ق)، عمر بن هارون بلخی۸ (م194ق) و مقاتل بن حیان بكری نبطی بلخی۹ (م150ق) از شاگردان امام صادق علیه السلام و شقیق بن إبراهیم بلخی۱۰ نیز از راویان امام كاظم علیه السلام است.
گفتنی است در میان راویان بلخ، فردی به نام أبو عبد الله محمد بن علی بن
خلف عطار كوفی بلخی۱۱ حضور دارد كه از راویان پرحدیث است. وی مورد اعتماد
برخی از محدثان متقدم شیعه و سنی بوده است. در شیعه حمیری قمی (م300ق)۱۲ شاگرد وی بوده است. صدوق نیز بارها با دو واسطه یا بیشتر۱۳ از او روایت كرده است.
در میان اهل سنت نیز طبرانی با یک واسطه از او روایت كرده است۱۴ محتوای
روایات او بیان‌گر اعتقادات ویژه شیعی است؛ به عنوان نمونه در روایات او فضایل
بسیار مهمی برای اهل‌بیت، حضرت زهرا،۱۵ امام علی،۱۶ ضرورت عصمت

1.. الخصال، ص۱۶۵، ح۸.

2.. الأمالی(شیخ طوسی)، ص۳۸۳ – ۳۸۴، ح۸۳۰.

3.. جمال الاسبوع، ص۹۷.

4.ألامالی (شیخ صدوق)، ص۲۹.

5.. اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۶۸۸.

6.. الفائق فی رواة و أصحاب الإمام الصادق علیه السلام ، ج۱، ص۳۲.

7.. رجال الطوسی، ص۲۱۹، ش۲۹۰۱.

8.. همان، ص۲۵۴، ش۳۵۷۶؛ تاریخ بغداد، ج۱۱، ص۱۸۷-۱۹۰، ش۵۸۹۹.

9.. رجال الطوسی، ص۳۱۰، ش۴۶۰۱.

10.. دلائل الامامة، ص۳۱۷ – ۳۱۸.

11.. مستدركات علم رجال الحدیث، ج۷، ص۲۲۶ - ۲۲۷، ش۶.

12.. قرب الاسناد، ص۱۶۲، ح۵۸۹ و ۵۹۱.

13.. معانی الاخبار، ص۱۲۵، ح۱ و ص۱۳۲، ح۲؛ التوحید، ص۱۸۴، ح۲۱.

14.المعجم الاوسط، ج۴، ص۲۶۳.

15.. الامالی (شیخ صدوق)، ص۳۰۵، ح۳۴۸.

16.. التوحید، ص۱۸۴، ح۲۱.

صفحه از 204