مناظره و وحدت در كتاب «نقض» - صفحه 454

ترفندها و تاكتيك‏هايى استفاده مى‏كند تا به هر نحو ممكن، بر حريف برترى جويد.
عبد الجليل قزوينى در كتاب نقض خود، در پاسخ به شبهات و اتّهامات، از انواع مختلف احتجاج بجز دو نوع آنها، با نسبت‏هاى گوناگونْ بهره جسته است و آن دو نوع احتجاج را كه در اين كتاب نمى‏توان يافت، نوع مغالطه‏اى و نوع جدال باطل است.

نتيجه‏گيرى‏

وحدت و يكپارچگى مسلمانان، همواره يكى از اصول اساسى جهت تحقّق بخشيدن به اهداف كلان سياسى و اجتماعى و فرهنگى و ... در جامعه اسلامى است؛ امّا امروزه، موانع متعدّدى سبب گشته تا اين اصل، از جايگاه اصلى خويش فاصله بگيرد. يكى از بزرگ‏ترين اين موانع، عدم آگاهى فِرَق مختلف اسلامى، از عقايد و رويكرد ديگر مذاهب است و البته رفته‏رفته با گسترش اين عدم آگاهى، راه براى ورود تعصّبات جاهلانه نيز در جوامع مسلمانان، باز شده است.
اين عدم آگاهى و وجود تعصّبات نابه‏جا، از جمله موانع اثرگذار در راه رسيدن به وحدت اسلامى‏اند كه گويا راه‏كارى جز رفتن به سوى برپايىِ كرسى‏هاى بحث و مناظره و پرداختن به گفتگويى سالم براى بر طرف كردن آنها وجود ندارد؛ گفتگويى بر اساس اصول دينى و علمى و با رعايت ارزش‏هاى اخلاقى و چارچوب‏هاى عقلايى كه سبب تأليف قلوب و تقريب عقايد مى‏گردد.
كتاب نقض - چنان كه گفته شد - نه تنها كتابى است كه در جهت شناساندن و معرّفى مذهب تشيّع به اقشار گوناگون جامعه، بسيار موفّق عمل كرده است، بلكه نمونه‏اى بسيار موفّق در گفتگو و مناظره‏اى است كه اصول و ارزش‏ها را رعايت نموده و گام بزرگى را جهت رفع موانع پيش‏گفته برداشته و راه را براى رسيدن به وحدت اسلامى، به عنوان يك اصل اساسى، هموار نموده است.

صفحه از 456