- من در شهور سنه ثلاث و ثلاثين و خمسمائه، كتابى مفرد ساختهام ... . ۱
- مدّتى دراز شد كه من طالب آن نسخه بودم ميسّر نمىشد و خود ندانستم كه گروهى از علماى هر طايفه، به استقصاى تمام، تفحّص اوراق آن كتاب نمودهاند و بر كلمات نيك و بدش وقوفى يافتهاند و استبعاد و تعجّب نموده كه اصول و فروع مذاهب بر علما و فضلا پوشيده نباشد و شتم و لعن و زور و بهتان در كتب معتاد و معهود نبوده است بى دليل و الزام. ۲
3. نثر فنّى
پس از اين دو، دوره نثر متكلّف و فنّى پيدا شد:
قرن ششم را بايد قرن نثر فنّى ناميد. در اين دوره، انقلاب بزرگى در ايران به سبب ظهور تام و تمام نژاد آلتايى در خراسان و سپس در ايران و بلاد اسلام به وجود آمد. ۳
برخى از ويژگىهاى نثر فنّى، به قرار زير است:
در نثر قرن ششم مانند شعر، به استعمال صنايع و تكلّفات صورى و سجعهاى مكرّر و آوردن جملههاى مترادف المعنى و مختلف اللفظ متوسّل گرديدند و در همانحال براى اظهار فضل و عربى دانى، الفاظ و كلمات تازى بى شمار به كار برده شد و شواهد شعريه از تازى و فارسى بسيار گرديد و تلميحات و استدلالات از قرآن كريم در همه آثار اين قرن پديد آمد. ۴
نشانههاى نثر فنّى در كتاب «نقض»
يك. جملات طولانى
يكى از ويژگىهاى نثر فنّى، طولانى شدن جملات است كه موجبات تعقيد لفظى را فراهم مىآورد. در سطور آتى، جملاتى را مىبينيم كه بسيار طويل و به هم
1.همان، ص ۱۱۵.
2.همان، ص ۳.
3.سبكشناسى، بهار، ج۲، ص ۲۴۴.
4.همان، ص ۲۴۸.