ياد كردهاى فرقه‏ شناختى عبد الجليل قزوينى در كتاب «نقض» - صفحه 109

و ساوه و قزوين و مانند آن را شافعى‏نشين معرفى مى‏كند .۱
نيز در جاى ديگرى مى‏گويد كه در جلسات روز دوشنبه او ، بيش از پانصد منقبت‏خوان و عالم و بازارى ، از شافعيان و حنفيان شركت مى‏كنند .۲

6 . مالكيّه‏

مالكيّه، به پيروان مالك بن انس بن مالك اصبحى حميرى (م 179 ق) صاحب كتاب الموطّأ گفته مى‏شود . او در اجتهاد ، تنها به قرآن و حديث و قياس استناد مى‏جست . امروزه ، قريب به پنجاه ميليون مسلمان ، پيرو اين مكتب هستند .۳
مرحوم عبد الجليل در جايى از كتاب نقض ، گفته است :
بعد از امامين بوحنيفه و شافعى ، از مالك بزرگ‏تر فقيه و صاحب مذهب نيست و صد هزار مالكى در شام و بلاد مغرب هستند با قبول و حرمت و مجلس و درس و فتوا .۴
او در چند جاى ديگر ، به برخى از عقايد آشكار آنها در فقه ، همچون گفتنِ «حىّ على خير العمل» در اذان و اقامه و يا دست روى هم نگذاشتنِ آنها در حال نماز ، اشاره نموده است .۵

ج. فرقه‏هاى منتسب به صوفيّه‏

1 . حلوليّه‏

حلوليّه ، عنوان عامّى است براى همه فرقه‏هايى كه قائل به حلول خداوند در ارواح انبيا و اوصيا و يا ديگران هستند . آنها به تجسيم و تجسّد خداوند نظر مى‏دهند و فرقه‏هايى همچون : سبائيّه ، بيانيّه ، خباصيّه ، نجديّه ، عزاقريّه ، حلمانيّه و مانند آن ، از حلوليّه محسوب مى‏شوند كه همگى به نحوى ، قائل به حلول بودند . همچنين در

1.همان ، ص ۴۵۹ .

2.همان ، ص ۱۰۶ .

3.ر . ك : وفيات الأعيان ، ج ۱ ، ص ۴۳۹ ؛ فلسفة التشريع فى الإسلام ، ص ۳۷ - ۴۰ .

4.همان ، ص ۴۲۶ .

5.ر.ك: همان ، ص ۴۵۷ و ۴۶۲ .

صفحه از 120