بنا بر این، حكم از سیره رسول اكرم صلی الله علیه و آله بدون توجه به سبب نزول، روشن است. به علاوه، تعابیر مشابه قرآنی نشان می‌دهد كه در فرهنگ قرآنی تعبیر «لاجناح» در مواردی به كار می‌رود كه احیاناً مخاطب فكر می‌كرده ارتكاب عمل، گناه و ممنوع است.
نظیر این موضوع در آیه 101 سوره نساء در باره نماز مسافر دیده می‌شود:
«و إذا ضربتم فی الأرض فلیس جناح أن تقصروا من الصلوة».
با این كه نماز قصر بر مسافر، حكمی الزامی و واجب است تعبیر «لاجناح» در مورد آیه به كاررفته است.
پس دلالت آیه در حد كلی آشكار بوده وفهم درست آن لزوماً متكی به اخبار سبب نزول نیست بلكه قرنیه‌ای است بر تفصیل حكم شرعی و فهم صحیح آیه.۱
_ نمونه‌ای دیگر:
بخاری نقل كرده است كه مروان بن حكم در باره این آیه با سؤال مواجه شد:
«و لا تحسبنّ الذین یفرحون بما أتوا و یحبّون أن یحمدوا بمالم یفعلوا فلا تحسبنّهم بمفازه من العذاب و لهم عذاب ألیم»،۲و از ابن عباس پرسید: اگر كسی در برابر كاری كه انجام داده شادمان گردد و به خاطر كاری كه انجام نداده علاقه‌مند به ستایش دیگران باشد، در روز قیامت دچار عذاب الهی شود. پس باید همه ما در قیامت به عذاب الهی دچار گردیم؛ چرا كه تمام ما مردم در چنین حالت روانی به سر می‌بریم؟ ابن عباس در پاسخ گفت:
پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله در باره موضوعی از اهل كتاب (یهود) سؤال نمود. آنان حقیقت راكتمان كرده وپاسخی دیگر به آن حضرت دادند وچنان وانمود كردند كه پاسخی صحیح داده‌اند و می‌خواستند از این طریق، ستایش پیامبر و مسلمانان را به خود جلب كنند. و سخت شادمان بودند كه آن حضرت را قانع نموده و كاری را كه انجام ندادند، انجام شده جلوه داده‌اند و مورد ستایش هم واقع شده‌اند، لذا آیه در مقام افشای رفتار منافقانه آنان نازل گردید.۳
1.. مجمع‌‌البیان، ج۱، ص۲۴۰؛ تفسیر ابن کثیر، ج۱، ص۱۹۸ - ۲۰۰؛ الجامع لأحکام القرآن، ج۲، ص۱۷۸-۱۸۴؛ مناهل العرفان فی علوم القرآن، ج۱، ص۱۰۳، ۱۰۴؛ المیزان، ج۱، ص۳۸۷. روایات مختلف در باره سبب نزول آیه را ر.ک: صحیح البخاری، جزء ششم، ص۲۸؛ اسباب النزول، ص ۸ ۴-۵۰؛ الدر المنثور، ج۱، ص۱۰۸؛ البرهان، ج۳، ص۳۹۲.
2.. سورۀ آل عمران، آیۀ ۸۸.
3.. صحیح البخاری، باب «لاتحسبن الذین یفرحون»، شماره ۴۲۹۱ و ۴۲۹۲ اسباب النزول، ص۱۴۰ - ۱۴۲؛ تفسیر ابن کثیر، ج۱، ص۴۳۷؛ الدر المنثور، ج۱، ص۱۰۸.
