دیگر است.

رهیافت تصحیف و تحریف

از نظر علامه عسکری یکی از آسیب‌های جوامع حدیثی شیعه، تصحیف و تحریف است؛ پدیده‌ای که گریبان گیر نسخه برداران و کاتبان منابع حدیثی شده و حتی در مهم‌ترین کتاب حدیثی شیعه (الکافی) نیز راه پیدا کرده است؛ به عنوان مثال مرحوم کلینی به سندش از امام باقر علیه السلام، از جابر بن عبدالله انصاری چنین نقل می‌کند:
بر فاطمه علیها السلام وارد شدم، در برابر آن بانو لوحی بود كه اسامی اوصیا از فرزندانش بر آن ثبت شده بود. آنها را شمردم، دوازده تن بودند و آخرشان قائم علیه السلام، سه نفرشان محمد نام داشت و سه نفر هم علی.^۱.
علامه عسکری در نقد این حدیث می‌نویسد: معنای این حدیث با چنین الفاظی چنین می‌شود كه تعداد اوصیای پیامبر صلی الله علیه و آله سیزده نفرند؛ حضرت امیر علیه السلام با دوازده فرزندش از فاطمه زهرا علیها السلام، در حالی كه شیخ صدوق همین حدیث را، بدون نقل از كتاب الكافی، در عیون اخبار الرضا با دو سند و در كتاب اكمال الدین با یك سند از محمد بن حسین آورده است که او از جابر چنین روایت می‌كند:
بر فاطمه علیها السلام وارد شدم، او در پیش روی خود لوحی داشت كه اسامی اوصیا در آن نوشته شده بود. آنها را شماره كردم، تعدادشان دوازده نفر و آخرشان قائم علیه السلام بود، از آنها سه نفر محمد و چهار نفر علی نام داشت.^۲.
نتیجه بررسی چنین می‌شود که در نسخه الكافی عبارت «من وَلَدها» زاید و «ثلاثة منهم علی» تحریف است، بلکه صحیح، الفاظ روایت شیخ صدوق است كه «اربعة منهم علی» را قید کرده و «من ولدها» را هم ندارد.^۳

رهیافت احادیث مدرسه خلفا در کتب شیعی

یکی دیگر از آسیب‌هایی که متوجه جوامع حدیثی شیعه بوده است، رهیافت ناخواسته روایات مکتب خلفا در جوامع روایی مکتب اهل بیت علیه السلام است. این مسأله در باور علامه عسکری، معلول این واقعیت است که بعضی از عالمان شیعه دقت نظر و توجهی که