عِنْدِی مِیزَاناً فَلَا تَسْتَهِنْ بِحَقِّ رَبِّكَ، وَ لَا تُصْلِحْ دُنْیَاكَ بِمَحْقِ دِینِكَ، فَتَكُونَ مِنَ الْأَخْسَرِینَ أَعْمَالًا؛¹.
سوگند به كسی كه دانه را در زیر خاك شكافت و روح انسانی را آفرید! اگر این گزارش درست باشد، تو در نزد من خوار خواهی شد، و ارزش و مقدارت كم خواهد بود، حق پروردگارت را سبك مشمار و دنیایت را با نابودی دینت اصلاح مكن كه از زیانكارترین افراد خواهی بود.
تصمیم عجولانه و خالی از هر گونه تدبیر کمیل زیاد نخعی به دلیل رها کردن محل مأموریتش در برابر حمله پیروان معاویه و حمله وی به شهر قرقیسا را نشانه ناتوانی وی برمی شمرد که موجب منفعت دشمنان شده و امنیت سرزمین مورد سرپرستیاش را با خطر مواجه کرده و امیرش را همراهی نکرده است.²
در ضمن نامه توبیخ آمیز به ابوموسی اشعری _ که پیش از نبرد با معاویه از فرمان حضرت مبنی بر بسیج نیروها علیه معاویه سرپیچی میکرد _ وی را به کنارهگیری از مسؤولیتش و واگذاری آن به کارگزاری شایسته میخواند و مینگارد:
فَاعْقِلْ عَقْلَكَ وَ امْلِكْ أَمْرَكَ وَ خُذْ نَصِیبَكَ وَ حَظَّكَ فَإِنْ كَرِهْتَ فَتَنَحَّ إِلَی غَیْرِ رَحْبٍ وَ لَا فِی نَجَاةٍ فَبِالْحَرِیِّ لَتُكْفَیَنَّ وَ أَنْتَ نَائِمٌ حَتَّی لَا یُقَالَ أَیْنَ فُلَانٌ؛³.
پس اندیشه خود را به كار گیر و مالك كار خویش باش و بهره و نصیبت را دریاب و اگر برای تو خوشایند نیست كنار رو، بدون كامیابی و رسیدگی به راه رستگاری اگر تو خواب باشی دیگران وظیفه‏ات را انجام خواهند داد، و آن چنان به دست فراموشی سپرده شوی كه نگویند فلانی كجاست.

ب. عزل یا جا به جایی کارگزاران^۴

دقّت در گزینش کارکنان و انتصاب مسؤولین، ضمانت اجرایی سازمان را بالا میبرد؛ زیرا تغییر در ردههای شغلی، پیکره سازمان را با لطمات جبران ناپذیری رو به رو میکند. عزل یا جا به جایی نیرو، اگر چه در بعضی موارد، بر عدم شایستگی کارگزار در صفات اخلاقی دلالت دارد، اما در موارد دیگر، عدم توانایی فرد برای اشتغال در ردههای بالای