به بهانه تصحيح « أخبار الزينبات » - صفحه 16

مى توان گفت گاه پژوهش در چنين مسائلى ضرورت پيدا مى كند يا به درجه رجحان مى رسد. بنا بر اين، جواز پژوهش، جاى ترديد ندارد.
اعلام و ترويج دستاورد پژوهش، با ماهيت و هويّت باور عمومى در آن مورد، پيوند دارد. لذا نخست بايد تصويرى از باورها و عقايد عمومى به دست آورد.
باورها و اعتقادات عمومى اى كه با دستاوردهاى پژوهش هاى علمى ناسازگارند، از جنبه هاى مختلف، قابل بررسى و دسته بندى اند؛

الف . از جهت مبنا و پايه

ـ بر پايه خرافه و امر باطلى شكل گرفته است.
ـ بر پايه نظرات مشهور شكل گرفته است.
ـ بر پايه نظرات غير مشهور شكل گرفته است.

ب . از جهت پيامد

ـ باور عمومى با حقوق اجتماعى و عمومى انسان ها ناسازگارى دارد.
ـ باور عمومى مانع رشد فرهنگى و اخلاقى جامعه مى شود.
ـ باور عمومى هيچ اثر ناپسند و مذمومى در پى ندارد.

ج . از جهت دايره و قلمرو

ـ در برخى منطقه ها چنين باورى شكل گرفته است.
ـ در برخى از برهه هاى تاريخى چنين باورى شكل گرفته است.
ـ در تمام دوره هاى تاريخى و تمام منطقه ها چنين باورى وجود داشته است.
باتوجه به اين موارد، مى توان گفت كه هرگاه باورى عمومى:
1. به ترويج خرافه مى انجامد
2. و يا با حقوق عمومى و اجتماعى انسان ها ناسازگار است
3. و يا مانع رشد فرهنگى و اخلاقى جامعه مى شود
4. و يا تصوير نامناسبى از دين را به نمايش مى گذارد،

صفحه از 17