صحيفه اميرمؤمنان(ع)

قديم ترين سند حديثى موجود در ميان مسلمانان ^۱

محمدصادق نجمى

كهن ترين مجموعه مدوّن حديثى كه در ميان مسلمانان به يادگار مانده و دست تحوّل و تطوّر زمان نتوانسته آن را همانند بعضى از صحائف و مجموعه هاى ديگر، به طور كلّى از دست مسلمانان خارج كند، صحيفه اميرمؤمنان(ع) است. صحيفه اى كه هم در منابع شيعه از آن سخن گفته شده و ائمه شيعه آن را طومارى از شرايع الهى معرفى و به آن فخر و مباهات كرده اند و هم در منابع اهل سنّت به آن استنادشده و بخشى از احكام فقهى آن در ابواب مختلف منابع حديثى فقه به عنوان احاديث منقول از صحيفه اميرمؤمنان(ع) ارائه و نقل گرديده است.
به تعبيرديگر، اين صحيفه، اولين سند و مرجع موجود حديثى است كه ازدوران حيات اميرمؤمنان(ع) در دسترس مسلمانان و در معرض مشاهده آنان بوده و پس از آن بزرگوار، همانگونه كه فرزندان آن حضرت به عنوان بزرگترين ذخيره علمى و پرارزش ترين