مقدمه و آغاز اين كتاب مفقود است و از اين جهت، روش وى آشكار نيست، ولى محقق اثر مطالبى را از لابه لاى كتاب، در منهج و روش او به دست آورده و تحليل كرده است.
اين كتاب براساس دو نسخه تصحيح شده و در دو جلد در سال 1422ق /2001م، از سوى مكتبة العبيكان در رياض به چاپ رسيده است.
^۱

5. ابن عبدالبر، ابوعمر يوسف بن عبداللّه بن محمد بن عبدالبر ابن عاصم غرى (368 ـ 463ق)

فقيه، محدث، تاريخ نگار و اديب اندلسى كه در قرطبه زاده شد. ابن عبدالبر هيچ گاه از اندلس خارج نشد و تمامى استادان از همان منطقه اند. برخى از آثار حديثى وى عبارت اند از:
1. التمهيد لما فى الموطأ من المعانى.
2. الاستذكار، اين كتاب تحرير ديگرى از التمهيد است،
3. الاستيعاب فى معرفة الاصحاب، كه بارها به چاپ رسيده است،
4. جامع بيان العلم و فضله، اين كتاب نيز بارها به چاپ رسيده است،
5 . الدر فى اختصار المغازى والسير،
6 . الزيادات التى تقع فى الموطأ عند عيسى بن يحيى عن مالك،
7. الانباه على قبائل الرواة، در اين كتاب قبيله هايى را كه رجال آن از پيامبر حديث شنيده اند، معرفى كرده است. ^۲
در كتاب تراث المغاربه 21 اثر حديثى براى وى شمارش شده است. ^۳
درباره ابن عبدالبر و روش حديثى او تاكنون سه كتاب بدين شرح به چاپ رسيده است.
1. مدرسة الامام ابن عبدالبر فى الحديث والفقه، 2 ج، محمد بن يعيش، المملكة المغربية، 1414ق / 1994م،
2. الامام ابن عبدالبر حياته وآثاره و منهجه فى فقه السنة، محمد بن يعيش، 1410ق/ 1990م،
3. ابن عبدالبر و جهوده فى التاريخ، ليث سعود الجاسم، دارالوفاء، 1407ق / 1986م.

التمهيد

يكى از مهم ترين شروح الموطأ مالك كتاب التمهيد ابن عبدالبر است. وى در ابتدا مقدمه اى مفصل درباره برخى از مباحث علوم الحديث دارد و سپس به شرح مى پردازد. در شرح هم جانب مباحث حديثى را به كفايت رعايت كرده و هم جانب مباحث فقهى و استدلال هاى فقهى را. او در بخش حديث به مرسلات الموطأ پرداخته و با اسنادى اتصال آنها را مطرح كرده است و اختلاف روات را در