اصل را قبول نكند، نمى تواند حتى يك گام در عرصه علوم بردارد. امروزه يكى از مباحث جدى فلسفه علم، مسئله حجيت استقرا و پيش فرضهاى آن است. ^۱ فيلسوفانى مانند برتراند راسل نيز كوشيده اند تا اين يكنواختى طبيعت را موجه سازند تا بحث از آن خارج از حوزه اين نوشته است. ^۲ برخى از پيش فرضها نيز لازمه يك علم خاص است و برخى نيز پيش شرط سلامت جامعه و بهداشت روحى آن است؛ براى مثال، اصل يا قاعده صحت ـ كه در روايات و فرهنگ دينى ما بر آن تأكيد بسيارى شده است، و در عين حال اختصاص به فرهنگ اسلامى ندارد و در ديگر جوامع نيز پذيرفته شده است ـ از اين گونه پيش فرضهاست. طبق اين پيش فرض ما موظف هستيم تا گفتار، كردار و نوشتار افراد را به معناى درستى حمل و تفسير كنيم. اصل صحت يا principle of charityبه ما كمك مى كند تا متن گفتار يا كردار كسى را به درستى و با كمال حسن نيت تفسير كنيم و در پى محملهاى درستى براى آنها برآييم. ^۳
در اين نوشته با اين گونه پيش فرضها كارى نداريم. اما برخى از پيش فرضها فردى يا در نهايت، گروهى است كه هم مى توان از آنها دورى جست و هم گاه لازم است كه چنين كرد. در اين نوشته، از اين پس، هر جا سخن از پيش فرض مى رود، مقصود اين قبيل پيش فرضهاست كه نه شرط حيات انديشه است و نه شرط پيشرفت علم و نه لازمه سلامت جامعه، بلكه صرفاً انتخابى است فردى كه گاه مفيد است و گاه زيان بخش. با اين حال، در هر صورت، جايى در ترجمه ندارد و بايد از آنها در عرصه ترجمه، به ويژه ترجمه حديث ـ كه از متون مقدس به شمار مى رود ـ پرهيز كرد.

بررسى موردى

در اينجا براى اين كه بحث روشن شود، تنها به سه مورد اشاره مى شود كه وجود برخى پيش فرضها موجب به دست دادن ترجمه اى شده كه با روح و سياق متن ناسازگار است و خلاف متن اصلى و نمى توان علت خطاها را در سطح زبانى و اصول ترجمه يا سبكى صرف جستجو نمود: